Language | Orthographic Form | Phonemicized Form | Gloss as in Source | Etymology Code | Proto-Form | Proto-Language | Loan Source | Wanderwort Status | Etyma Set | Etymology Notes | Word Structure | Word Structure Notes | General Notes | Source |
---|
Language | Orthographic Form | Phonemicized Form | Gloss as in Source | Etymology Code | Proto-Form | Proto-Language | Loan Source | Wanderwort Status | Etyma Set | Etymology Notes | Word Structure | Word Structure Notes | General Notes | Source |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Achagua | básue 'sugar cane' | básue 'sugar cane' | See Language page | |||||||||||
Aché | takua ẽʔẽ | See Language page | ||||||||||||
Aguaruna | pagat 'sugar cane' | pagat 'sugar cane' | See Language page | |||||||||||
Akawaio | chiigaruu | tʃigaru | inheritance | Akawaio-Pemon | See Language page | |||||||||
Andoke | ta'o 'sweet' | taʔo 'sweet' | See Language page | |||||||||||
Apalai | asukara | asukara | See Language page | |||||||||||
Araona | oši | Means 'white cane'; 'tacuara' is moi. *Tacn form is *šita. | See Language page | |||||||||||
Ashuar | páat 'cane (sugar or wild)' | páat 'cane (sugar or wild)' | See Language page | |||||||||||
Ayoreo | 'geen̥a-ke'de-n̥ai | Means 'different corn plant'; sugar cane plant is n̥aaka'raai, cf. 08. 510. | See Language page | |||||||||||
Bankalachi Toloim | missing | missing | ||||||||||||
Baure | ko'te-n | ko'te-n | See Language page | |||||||||||
Big Smokey Valley Shoshone | pihnaa-pin | sugar | semantic shift | *pisa(L) | Uto-Aztecan | Stubbs 2011 2259 | other complex | pihnaah 'sweet' | Crapo 1976 | |||||
Bora | imújtso (v. 'sweeten') | imúxtsʰo | See Language page | |||||||||||
Cahuilla | pisily | sugar | semantic shift | *pisa(L) | Uto-Aztecan | Stubbs 2011 2259 | other complex | Seiler & Hioki 1979 | ||||||
Carapana | ñucãmene | ñukãmene | See Language page | |||||||||||
Cavineña | šita; asoka (The former is "sugar cane"; the latter is sugar, from the Spanish "azucar"; Girard states that šita is borrowed from Panoan) | šita; asoka | See Language page | |||||||||||
Central Aymara | asukara (P04) | asukara (Sp loan) | See Language page | |||||||||||
Central Sierra Miwok | missing | missing | ||||||||||||
Cha'palaa | 'ela | Means 'cane'. 'Caña brava' is 'ɲaɲi. | See Language page | |||||||||||
Chemehuevi | pihavI | sugar | semantic shift | *pisa(L) | Uto-Aztecan | Stubbs 2011 2259 | other complex | Harrington Chemehuevi Noun List (K. Hill 1969) | ||||||
Chiriguano | takʷanẽe | See Language page | ||||||||||||
Chorote, Iyojwa'ja | tic̷oyin | Cf. 05.850. | See Language page | |||||||||||
Chumash Barbareno | 7asuka | sugar | loan | Spanish | WW | %azúcar | see also 'honey' | simplex | Beeler 1978 | |||||
Chumash Ineseno | missing | missing | ||||||||||||
Chumash Obispeno | jatSqe jaktajusa | el panal, like onde ponen el azucar (= el miel) only word | unknown | phrase | Harrington | |||||||||
Chumash Ventureno | 7asukal | sugar | loan | Spanish | WW | %azúcar | simplex | Mamet 2008 | ||||||
Chácobo | šita | šita | See Language page | |||||||||||
Cocopa | 7asúkr | sugar | loan | Spanish | WW | %azúcar | simplex | Crawford 1989 | ||||||
Cofán | sutsapa'cco (sugar cane); cuñajun'cho (sugar, honey) | sutspaʔkho; kuñahunʔʃo | phonemic transcriptions are ESTIMATIONS | See Language page | ||||||||||
Comanche | pihnáa7 | sugar, sweets | semantic shift | *pisa(L) | Uto-Aztecan | Stubbs 2011 2259 | simplex | R | ||||||
Cubeo | cavamene, cavameneñʉ | kavamɛnɛ, kavamɛnɛñʉ | unknown | Also:kavamɛnɛñʉ | See Language page | |||||||||
Cupeño | asuukar | sugar | loan | Spanish | WW | %azúcar | simplex | Hill & Nolasquez 1973 | ||||||
Desano | gãrʉ | gãrʉ | missing | See Language page | ||||||||||
Djeoromitxi | bekidji | bekidʒi | See Language page | |||||||||||
Dâw | xãán’ (cane), asuk (sugar) | xã̌n’, aʃuk | Missing | See Language page | ||||||||||
Epena | 'sĩa-sõ | Lit. 'cane-suck'. 'Cane (caña brava)' is 'sia. | See Language page | |||||||||||
Ese Ejja | eka iši | See Language page | ||||||||||||
Ese Ejja/Huarayo | e'ka | e'ka | See Language page | |||||||||||
Esselen | missing | missing | ||||||||||||
Eñepa | karana | karana | loan | Spanish | Alternate: karanayeɲamun, paamë kaiʔmën | See Language page | ||||||||
Gabrielino | 7awe:7 | sugar, azucar, es dulce | unique | other complex | Hill Harrington notes | |||||||||
Hodï | ʰkalãlã 'sugar cane' | ʰkalãlã 'sugar cane' | sugar | doubtful loan | Spanish | Compound | ʰkalãlã 'grease' ('tasty'??) + ʰyowã 'grains' | See Language page | ||||||
Huambisa | paat 'sugar cane' | paat 'sugar cane' | See Language page | |||||||||||
Hup | mǔh=teg (arrow/sugar cane); acuka (sugar) | mǔh=teg (arrow/sugar cane); acuka (sugar) | unique | Compound | arrow=CL:stick | See Language page | ||||||||
Ignaciano | akutena | 'Miel de caña' is akutenama. | See Language page | |||||||||||
Iipay 'Aa | kumyulk | sugar, sweets (lit. the sweet one) | semantic shift | Proto-Yuman | see Yavapai myû(:)la sugar, sweet | derived | ku- form | Couro & Hutcheson 1973 | ||||||
Kaingang | ŋrɛ̃ 'sugar' (IDS) | ŋrɛ̃ 'sugar' (IDS) | See Language page | |||||||||||
Kakataibo | ṣ̌ai | *Panoan *ṣ̌awi. | See Language page | |||||||||||
Kakua | dì | dì | unknown | Simplex | See Language page | |||||||||
Karajá | maiti | See Language page | ||||||||||||
Kariña | asikaru | asikaru | sugar cane | Yamada 2010:720 | ||||||||||
Karitiana | tẽm ('cana') | tẽm ('cana') | See Language page | |||||||||||
Katukina | tawa βata | Lit. '? sweet' 15.350. | See Language page | |||||||||||
Kawaiisu | piha-vi | sugar | semantic shift | *pisa(L) | Uto-Aztecan | Stubbs 2011 2259 | other complex | Zigmond et al. 1990 | ||||||
Kiliwa | t-kw-s+maqn | sweets, sugar | unknown | derived | maqn be sweet | Mixco 1985 | ||||||||
Kitanemuk | piha-č | sugar | semantic shift | *pisa(L) | Uto-Aztecan | Stubbs 2011 2259 | other complex | Anderton 1988 | ||||||
Kokama | uwakɨra | uwakɨra | See Language page | |||||||||||
Koreguaje | chʉ'chʉ | dʒʉ'dʒʉ | See Language page | |||||||||||
Kotiria | ~khadʉ | ~khadʉ | unknown | See Language page | ||||||||||
Kwazá | atsuka, atsukanũ, atsukakalo | atsuka, atsukanũ, atsukakalo | See Language page | |||||||||||
Lake Miwok | kawáacu | sugar, sugar from sugar pine, honey, anything sweet | loan | Western Wappo | simplex | Callaghan 1965 | ||||||||
Lengua | yam-paat | Lit. 'like grass' 08.510. | See Language page | |||||||||||
Lokono | sikalho | sikaɽo | sugar cane | Pet 1987:373 | ||||||||||
Luiseño | kó$aat | sweet, candy, jam, sugar, sweets, cookies | unique | other complex | Elliott 1999 | |||||||||
Maca | ɬeḳepinuʔ (m.) | Also used for 'sugar' 05.850. | See Language page | |||||||||||
Macaguan | káihia | sugarcane | unknown | Simplex | See Language page | |||||||||
Maidu | sudák | sugar, sweet | semantic shift | Shipley 1961:51 does not reconstruct | simplex | Shipley 1963 | ||||||||
Maihiki | yoco ja | joko xã | unknown | Simplex | See Language page | |||||||||
Makiritare | ëši:ča:dï (sugar cane) (KH) | ëʃi:tʃa:dï (sugar) (KH) | inheritance | See Language page | ||||||||||
Makuna | mimi yucʉ | mimi yukʉ | See Language page | |||||||||||
Makushi | aʔkiʔku | aʔkiʔku | unknown | See Language page | ||||||||||
Mapudungun | [sapalʸu] | From Spanish 'zapallo'. Ranquel form is sapalʸo; kɨṭ͡ʀan. | See Language page | |||||||||||
Matses | pia bata (sugar cane) | pia bata (sugar cane) | See Language page | |||||||||||
Mocoví | ['kaɲa] | From Span. 'caña'. | See Language page | |||||||||||
Mojave | 7asukar | sugar | loan | Spanish | WW | %azúcar | simplex | Munro et al. 1992 | ||||||
Mosetén-Chimané | wi'ro | See Language page | ||||||||||||
Movima | ča-raye, asukar | tʃa-raje (cane), asukar (sugar, from Sp.) | See Language page | |||||||||||
Muinane | náámoguiijɨ 'sweet powder' (W97) | náámoguiixɨ 'sweet powder' | See Language page | |||||||||||
Muisca | su amne 'sugar cane?' | su amne 'sugar cane?' | See Language page | |||||||||||
Murui Witoto | gononaɨ̀gɨ ('sugar cane') | gononaɯ̀gɯ ('sugar cane') (B83) | See Language page | |||||||||||
Mutsun | petsen | ts cluster, not [c] | sugar | semantic shift | Proto-Southern Costanoan | Rumsen has (Henshaw in Heizer), also Soledad | derived | Okrand 1977 | ||||||
Nheengatu | kana (sugar cane; Casas2000) | kana (sugar cane; Casas2000) | loan | Portuguese | Simplex | See Language page | ||||||||
Ninam | asuka | asuka | loan | Spanish/Portuguese | via Nheengatu or other? | Simplex | See Language page | |||||||
Nisenan | missing | missing | note kawa:su 'sugar pine sugar' 211 | |||||||||||
Nivaclé | fin-če | See Language page | ||||||||||||
Northern Emberá | čia-sõ ('reed-suck' IDS) | čia-sõ ('reed-suck' IDS) | See Language page | |||||||||||
Northern Paiute | pihabi | sugar | semantic shift | originally a sugar made from sap | Liljeblad et al. 2012:377 | |||||||||
Northern Sierra Miwok | cu7cuj-u- | sweet; jelly; honey; sugar; anything sweet | semantic shift | Proto-Eastern Miwok | also 7as:u:ka- p. 266 | other complex | Callaghan 1987 | |||||||
Nukak | mɛlɛʔ4 'cane' (H&R) | See Language page | ||||||||||||
Ocaina | ñaamúra ('sugar cane') | ɲaamúra | See Language page | |||||||||||
Paraguayan Guaraní | takuareʔẽ | See Language page | ||||||||||||
Paresi | asoka | atsoka | See Language page | |||||||||||
Pemon | kaiwarakun yeuku erintesak (A1981); chiikaruu (E1980) | kaiwarakun yeuku erintesak (A1981) | Inheritance | Akawaio-Pemon | Alternate: kaiwarakun jeuku erintesak | See Language page | ||||||||
Piapoco | bèsuè 'sugar cane' | bèsuè 'sugar cane' | See Language page | |||||||||||
Piaroa | a'cúka ɨcá'pheh | aɁsúka ɨcsáɁpheh | See Language page | |||||||||||
Pilagá | he-daʔ ma-ik | Lit. 'masc.-standing/vertical sweet-producer'. | See Language page | |||||||||||
Plains Miwok | cu7cuj | sweet; darling; sugar, cake | semantic shift | Proto-Eastern Miwok | also 7as:u:ka-, 7es:u:ka- 'sugar' 187 | simplex | Callaghan 1984 | |||||||
Puinave | [asuka], susim 'sugar cane' | [asuka], susim 'sugar cane' | See Language page | |||||||||||
Pumé | čĩã-reã kʊ (sugar cane + ?) | See Language page | ||||||||||||
Páez | nʸuša | nʸuša | See Language page | |||||||||||
Resígaro | iítshiíjihú | iítsʰidᶚi-hú | sugar | unknown | Alternate: iítsʰi-mú (sugar cane, sugar + “tubelike” classifier) | d͡ʒihu a classifier; or perhaps -d͡ʒi (nominalizer) -hu (classifier/singular marker?) | See Language page | |||||||
Salinan A | k'óm'aš | sugar | unknown | simplex | Turner 1987 | |||||||||
Salinan M | missing | missing | ||||||||||||
Sanapaná/Dialect Angaité | yama-paat | See Language page | ||||||||||||
Sanapaná/Dialect Enlhet | yaampaʔat walay yawhan | See Language page | ||||||||||||
Sanumá | pu | pu | See Language page | |||||||||||
Seri (Comcaac) | sancáac | brown sugar | loan | Pima Bajo | or maybe Yaqui sankaka (ultimate source is what?) | simplex | Moser & Marlett 2005 | |||||||
Serrano | pīhç | sugar, sweet | semantic shift | *pisa(L) | Uto-Aztecan | Stubbs 2011 2259 | other complex | K. Hill Dict. | ||||||
Shipibo-Konibo | ṣ̌awi | See Language page | ||||||||||||
Sikuani | basueboto | basueboto | sugar cane | unknown | Compound | boto 'cane' | See Language page | |||||||
Siona | sˀɨʔsˀɨ | sˀɨʔsˀɨ | See Language page | |||||||||||
Sirionó | takʷa reẽ ~ takʷa reĩ | takʷa reẽ ~ takʷa reĩ | See Language page | |||||||||||
Southern Paiute | missing | missing | ||||||||||||
Southern Sierra Miwok | 7asu:ka- | sugar | loan | Spanish | WW | %azúcar | simplex | Broadbent 1964 | ||||||
Southern Ute | pia-gama-tY | sugar, lit. sweet tasting | semantic shift | *pisa(L) | Uto-Aztecan | Stubbs 2011 2259 | compound, other complex | pia-gamay to taste sweet | Givon | |||||
Sáliva | õdi | õdi | See Language page | |||||||||||
Tacana | šita | See Language page | ||||||||||||
Tikuna | de-né ('cane') (Alv44) | deʔné | See Language page | |||||||||||
Tiriyó | pïreimë | pɨreimǝ | See Language page | |||||||||||
Toba | [kaaɲa] | From Span. 'caña'. | See Language page | |||||||||||
Trinitario | ektenrahi; 'ʔkuteno | See Language page | ||||||||||||
Trumai | aroxo-roxo-k, kanauiia | aroxo-roxo-k, kanauiia | See Language page | |||||||||||
Tukano | ãrɨ̂ 'cane' | ãrɨ̂ 'cane' | missing | See Language page | ||||||||||
Tuyuka | cãnʉ | kãnʉ | See Language page | |||||||||||
Tübatulabal | hāpisht, asuka | sugar, sweet | semantic shift | *pisa(L) | Uto-Aztecan | Stubbs 2011 2259 | other complex | K. Hill Tb>Eng | ||||||
Tümpisa Shoshone | pihnaapin, pihyaapin | honey, sugar, sweets | semantic shift | *pisa(L) | Uto-Aztecan | Stubbs 2011 2259 | other complex | pihnaa, pihyaa 'sweet' | Dayley 1989 | |||||
Urarina | hjanarihi 'sugar cane' | hjanarihi 'sugar cane' | See Language page | |||||||||||
Wai Wai | Φaranči | Φaranči | inheritance | See Language page | ||||||||||
Waimiri Atroari | awaxi 'sugar cane' | awaʃi 'sugar cane' | See Language page | |||||||||||
Waorani | owãdoka (IDS) | unknown | See Language page | |||||||||||
Wapishana | kʰaiwara | kʰaiwara | sugar cane | loan | Carib | Simplex | See Language page | |||||||
Wappo | káwa:ču7 | sugar | loan | Spanish | simplex | Sawyer 1965 | ||||||||
Wari | kajitawi (Sousa2009) | kajitawi (Sousa2009) | See Language page | |||||||||||
Washo | bámc'i | sugar | unknown | simplex | Washo Project Dictionary | |||||||||
Waurá | kanawĩya (from Port.) | kanawĩja (from Port.) | See Language page | |||||||||||
Wayampi | [asikalu] | [asikalu] | See Language page | |||||||||||
Wayana | asikalu | asikalu | See Language page | |||||||||||
Wayuu | wɨir̃ɨ | See Language page | ||||||||||||
Western Mono | suγanA7 | sugar | loan | Spanish | WW | %soldado | Loether thins might be from English, but that is probably the alternte form sUγA7 | simplex | Loether & Bethel 1993 | |||||
Wichí Lhamtés Güisnay | is'čin | See Language page | ||||||||||||
Wintu | su:ka | sugar | loan | English | WW | %sugar | also xurxur 'pine sugar, sugar', and mun- root for 'sweet' | simplex | Schlichter 1981 | |||||
Yabarana | asuka 'sugar'; karana 'sugar cane' | See Language page | ||||||||||||
Yagua | sabodu 'sugar cane' | sabodu 'sugar cane' | See Language page | |||||||||||
Yaminahua | [kaɲa] | See Language page | ||||||||||||
Yanomam | asuka | asuka | loan | Spanish/Portuguese | Simplex | See Language page | ||||||||
Yanomami | kretetiwë (sweet), puu sikɨ (sugar cane) (MM07) | kretetiwə (sweet), puu sikɨ (sugar cane) (MM07) | sugar cane | unique | Alternate: kretetiwə (sweet) | Compound | honey/bee ? | See Language page | ||||||
Yavapai | myû(:)la | sugar | semantic shift | inheritance | myul sweet, see 'Iipay Aa | derived | myuli 'sweet' | Shaterian 1983 | ||||||
Yavitero | min'deľe | min'deľe | See Language page | |||||||||||
Yine | počwaksɨrɨ | 'Cane' is kac̷ľɨ; wačkono; yapihaya. | See Language page | |||||||||||
Yokuts Palewyami | missing | missing | ||||||||||||
Yokuts Yawdanchi | missing | missing | ||||||||||||
Yokuts Yawelmani | missing | missing | ||||||||||||
Yuki | su:ke | sugar | loan | English | WW | %sugar | simplex | Schlichter 1985 | ||||||
Yukpa | anisi, asuka, jen, sésare | anisi, asuka, hen, sésare | See Language page | |||||||||||
Yukuna | kana | kana | missing | See Language page | ||||||||||
Záparo | ichawkanaka | itʃawkanaka | See Language page |
Language |
---|