Language | Orthographic Form | Phonemicized Form | Gloss as in Source | Etymology Code | Proto-Form | Proto-Language | Loan Source | Wanderwort Status | Etyma Set | Etymology Notes | General Notes | Source |
---|
Language | Orthographic Form | Phonemicized Form | Gloss as in Source | Etymology Code | Proto-Form | Proto-Language | Loan Source | Wanderwort Status | Etyma Set | Etymology Notes | General Notes | Source |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Achagua | húhuneda | húhuneda | unique | See Language page | ||||||||
Aché | peǰu | inheritance | See Language page | |||||||||
Aguaruna | umpúut | umpu:t | inheritance | See Language page | ||||||||
Akawaio | eedarengba ('blow ritually') | edarɛŋba | unknown | See Language page | ||||||||
Andoke | u | u | unique | See Language page | ||||||||
Arabana | witjikura | unique | ||||||||||
Araona | wo; lepe | The latter means to blow on the fire. | See Language page | |||||||||
Ashuar | nasékatin (to blow the wind), umpúntin (blow a blowgun) | nasɨkatin, umpuntin | See Language page | |||||||||
Ayoreo | u'buču | See 09.791. | See Language page | |||||||||
Baniwa | phia | phia | inheritance | See Language page | ||||||||
Barasano | hutí-, wẽ́ã́-tu- | hutí-, wẽ́ã́-tu- | See Language page | |||||||||
Bardi | bo"" | buu | inheritance | |||||||||
Bará | pu'tí, wĩ'ĩpũ, 'páapu | See Language page | ||||||||||
Barí | buubãã | Colombia: ʔako'kaynə. | See Language page | |||||||||
Baure | 'haβi-ko-w | 'haβi-ko-w | unique | See Language page | ||||||||
Big Smokey Valley Shoshone | puhki”, puhkwi” (of breath) | inheritance | ||||||||||
Bora | ɨpátʰsïʔxákʰo | ɨpátʰsɯʔxákʰo | inheritance | See Language page | ||||||||
Bunuba | bu- | inheritance? | ||||||||||
Burarra | bupija | unknown | ||||||||||
Cahuilla | pu'an-, -puwan- | inheritance | S&H 1979 | |||||||||
Camsa | xangowána | xangowána | See Language page | |||||||||
Candoshi-Shapra | tapóossamaama (with the mouth) | tapóossamaama | unique | See Language page | ||||||||
Canela | pok | See Language page | ||||||||||
Carapana | 'púti-, pa'pú- | 'púti-, pa'pú- | See Language page | |||||||||
Carijona | ihukarɨ | unique | See Language page | |||||||||
Cavineña | hoha-ya; ho-ha- (G71) | hoha-ya; ho-ha- (G71) | inheritance | See Language page | ||||||||
Cayuvava | huruβu; βuru | See Language page | ||||||||||
Central Aymara | phust´aña, phusaña | pʰusa-ɲa | See Language page | |||||||||
Central Sierra Miwok | pushe:/l- | inheritance | ||||||||||
Cha'palaa | 'hui-nu; 'hui-'pu-nu | The wind blowing is 'i'šuwa 'ke-nu. *South Barbacoan form is *furi-. | See Language page | |||||||||
Chemehuevi | pukwi/ | inheritance | ||||||||||
Chipaya | pʰuxš; tʰam | Respectively: people; the wind. | See Language page | |||||||||
Chiriguano | peǰu | inheritance | See Language page | |||||||||
Chorote, Iyojwa'ja | -wuyiwey ~ -yuyiwey | See Language page | ||||||||||
Chumash Barbareno | aqty/p “build a fire; blow, fan” | inheritance | Klar 1977:70 | |||||||||
Chumash Cruzeno | 7aqwuta | inheritance | Klar 1977:70 | |||||||||
Chumash Ineseno | 7axti-pak | inheritance | Klar 1977:70 | |||||||||
Chumash Obispeno | qitpu | inheritance | Klar 1977:70 | |||||||||
Chumash Ventureno | 7aqtyw'yw | inheritance | Klar 1977:70 | |||||||||
Chácobo | ṣ̌ooʔa; ṣ̌oʔakana | ṣ̌ooʔa; ṣ̌oʔakana | inheritance | See Language page | ||||||||
Cocopa | xpSu: (with the mouth) | inheritance | ||||||||||
Cofán | ufaye | ɯɸaijc | phonemic transcriptions are ESTIMATIONS | See Language page | ||||||||
Comanche | puuhkity “blow to cure” | inheritance | ||||||||||
Cubeo | japuyʉ | xapujɨ | unknown | See Language page | ||||||||
Cuiva | opʰúba | soplar, blow | Huber & Reed 1992:365 | |||||||||
Cupeño | puw-in | [puwin] | inheritance | |||||||||
Desano | puri-ri | puɾi-ɾi | inheritance | See Language page | ||||||||
Dhangu | [missing] | missing | ||||||||||
Dhuwal | bopun | |||||||||||
Dhuwala | boy' | inheritance | ||||||||||
Diyari | ngaka | unique | ||||||||||
DiyariREU | [missing] | missing | ||||||||||
Djambarrpuyngu | [missing] | missing | ||||||||||
Djapu | [missing] | missing | ||||||||||
Djeoromitxi | heku | heku | See Language page | |||||||||
Djinang | bilang'djigi | unknown | ||||||||||
Dâw | rũút | hũ̌t | inheritance | See Language page | ||||||||
Epena | hãra-pʰua- | See Language page | ||||||||||
Ese Ejja | sipo-; woha- | unknown | See Language page | |||||||||
Ese Ejja/Huarayo | sipo-heaa-kwe; wo-ha- (Girard 1971) | sipo-heaa-kwe; wo-ha- | See Language page | |||||||||
Eñepa | ɨpapeiʔma-; -apeʔma- (IDS) | ɨpapeiʔma-; -apeʔma- (IDS) | unique | See Language page | ||||||||
Gabrielino | pu:y; po:7ina- “sopla” | inheritance | ||||||||||
Gajirrabeng | boomib | inheritance | ||||||||||
Gooniyandi | [missing] | missing | ||||||||||
Guayabero | ϕɨ,ϕɨl ('fuertemente' - 'strongly') | inheritance | Probably cognate Macaguan ('breathe'). Onomatopoeic; looks vaguely similar to Arawak/Carib forms | See Language page | ||||||||
Gupapuyngu | boy' | inheritance | ||||||||||
Gurindji | purriyip ma- | inheritance | ||||||||||
Hodï | huiyu | unique | See Language page | |||||||||
Huambisa | umpuartasa | umuartasa | See Language page | |||||||||
Hup | pohow’- | pohow’- | unique | See Language page | ||||||||
Ignaciano | -'ačahuka | Means to blow with the mouth. The wind blowing is 'tekatikawa. | See Language page | |||||||||
Iipay 'Aa | hepesuuy | [xəpəˈsuˑ˅i] | inheritance | |||||||||
Ingá | pukui, abintai | pukui, abintai | See Language page | |||||||||
Iquito | nuuni, aquirajɨɨni (used for the wind) | nuuni, akirahɨɨni (used for the wind) | unknown | See Language page | ||||||||
Itonama | ɨ-pusne; časpusne | 'To blow the nose' is nu-pusne. To 'blow on the body' is suwapusne. | See Language page | |||||||||
Jabirr-Jabirr | bo"" | buu | inheritance | |||||||||
Jaru | bu- | inheritance | ||||||||||
Kabiyari | (ha)kapuupua | (ha)kapuupua | See Language page | |||||||||
Kaingang | jãkà | kãkan; yãkə; kãkə; Φu ke; hu he | See Language page | |||||||||
Kakataibo | rɨɨka-ti | [v.a.]; rɨɨki-ti [v.n.]; ṣ̌u'ũka-ti. | See Language page | |||||||||
Kakua | pôh | unique | compare Hup pohow' | See Language page | ||||||||
Karajarri | pu janpa (1) | loan | ||||||||||
Karajá | ibunɨ | See Language page | ||||||||||
Kariña | eto | eto | blow | Yamada 2010:734 | ||||||||
Karitiana | he | he | unknown | See Language page | ||||||||
Katukina | šõa- | See Language page | ||||||||||
Kija | pumu | inheritance | ||||||||||
Kiliwa | p-sul, p--suul ”soplar” | inheritance | ||||||||||
Kitanemuk | puhea “blow on” (VT) | inheritance | ||||||||||
Kokama | tsapu | tsapu | unique | See Language page | ||||||||
Koreguaje | juhimʉ, sumʉ, jujumʉ | xuhimʉ, sumʉ, xuxumʉ | inheritance | See Language page | ||||||||
Kotiria | phuti | pʰuʰtí | inheritance | E Tuk | See Language page | |||||||
Kwazá | ehu-, habja- | ehu-, habja- | See Language page | |||||||||
Lake Miwok | p'u/cca-, pu/cca | loan direction unknown | ||||||||||
Lengua | #NAME? | Also 'blow (the wind)' -ky-ithkčah-akme. | See Language page | |||||||||
Lokono | fodyn | ɸodɨn | blow (with mouth or wind) | Pet 1987:351 | ||||||||
Luiseño | puxi- | inheritance | ||||||||||
Maca | #NAME? | To blow the fire is -fuyu-xem. | See Language page | |||||||||
Macaguan | papápeha ('soplar fogón' - 'blow on coals', pũpṹhẽ 'soplar para comer' - 'blow to eat') | unique | See Language page | |||||||||
Maidu | by/ | inheritance | ||||||||||
Maihiki | jujuyi | xuxuji | inheritance | See Language page | ||||||||
Makiritare | yaičumā-dɨ (IDS) | yaičumā-dɨ (IDS) | inheritance | See Language page | ||||||||
Makuna | juti-re | xuti-ɾe | inheritance | See Language page | ||||||||
Makushi | pumɨ (IDS) | pumɨ (IDS) | inheritance | cognate Pemon | See Language page | |||||||
Malyangapa | Mal: karlka- | unique | ||||||||||
Mangala | turrpanarri | unknown | ||||||||||
Mapoyo | #NAME? | #NAME? | See Language page | |||||||||
Mapudungun | pimu | Same in Ranquel. | See Language page | |||||||||
Matses | bushca | buʃka | unknown | See Language page | ||||||||
Minica Witoto | haiñó-de, ɸú.uno.de | haiɲó-dɛ, ɸú.uno.dɛ | See Language page | |||||||||
Miriwung | boomib | inheritance | ||||||||||
Mithaka | [missing] | missing | ||||||||||
Mocoví | peʔet | See Language page | ||||||||||
Mojave | chavuthuy= (blow thru one's lips) | inheritance | ||||||||||
Mosetén-Chimané | puh'ye | See Language page | ||||||||||
Movima | ha-βuɬ-na | ha-βuɬ-na | See Language page | |||||||||
Mudburra | bub ma-rru | |||||||||||
Mudburra | puma- | inheritance | ||||||||||
Muinane | ébásu-ʔi (light fire); búúsu-ʔi (fan); gísɨ-ʔi) (blow gun); ɸúúnɨ-ʔi (mouth); gíbú-ʔi) (wind) | έbásu-ʔi (light fire); búúsu-ʔi (fan); gísɨ-ʔi) (blow gun); ɸúúnɨ-ʔi (mouth); gíbú-ʔi) (wind) | See Language page | |||||||||
Muisca | obas bcusqua | oβas βkuskua | See Language page | |||||||||
Murui Witoto | ɸuri-de, hï.ï-de (witchcraft); ɸirai-de (etc), θaïrïri=de,betari-de | ɸuri-dɛ, hɯ.ɯ-dɛ (witchcraft); ɸirai-dɛ (etc), θaɯrɯri=dɛ,bɛtari-dɛ | inheritance | See Language page | ||||||||
Mutsun | pusrren “blows, in witchcraft” | inheritance | O77:65 | |||||||||
Nadëb/Rio Negro dialect | pahu: j | See Language page | ||||||||||
Nadëb/Roçado dialect | wɔh, hu:h, pahu: ɲ, pahu: j | inheritance | See Language page | |||||||||
Napo Lowland Quichua | pucuna | pukuna | See Language page | |||||||||
Ngamini | walunkana | unique | ||||||||||
Ngandi | bu'-dhu | inheritance | ||||||||||
Ngarluma | buyungka-lku | |||||||||||
Nheengatu | peyu | peju | inheritance | See Language page | ||||||||
Nhirrpi | [missing] | missing | ||||||||||
Nimanburru | bo"" | buu | inheritance | |||||||||
Ninam | hora (EM72) | hoɾa | inheritance | See Language page | ||||||||
Nisenan | by: | inheritance | ||||||||||
Nivaclé | fuyu | blow | https://ids.clld.org/ | |||||||||
Northern Emberá | hãrãmpuái | hãrãmpuái | See Language page | |||||||||
Northern Mangarla | purrpa | |||||||||||
Northern Nyangumarta | puyu-pini- (V3) | inheritance | ||||||||||
Northern Paiute | puuhi7yu | inheritance | Stubbs 08 | |||||||||
Northern Sierra Miwok | pu:ce- | inheritance | ||||||||||
Nukak | hei2 | unique | See Language page | |||||||||
Nyangumarta | puyu-pini- (V3) | inheritance | ||||||||||
Nyikina | -bilgi- XXngl impersonal | -bilki- | inheritance | |||||||||
Nyulnyul | bo"" | buu | inheritance | |||||||||
Nɨpode Witoto | haiɲó-de, pú.uno.de | haiɲó-dɛ, pú.uno.dɛ | See Language page | |||||||||
Ocaina | foofo; juuhxa | ɸooɸo; hɯɯʔxa | inheritance | See Language page | ||||||||
Paakantyi | waḏa- | unique | ||||||||||
Paraguayan Guaraní | peǰu | See Language page | ||||||||||
Paresi | omoma | omoma | unknown | See Language page | ||||||||
Pemon | puma, taremba, muima (A1981); ipuma (M2000) | puma, taɾemba, muima (A1981) | inheritance | puma cognate Macushi | See Language page | |||||||
Piapoco | ipùaca | ipùaca | See Language page | |||||||||
Piaroa | phuɨ'ɨh | phuɨɁɨh | unique | See Language page | ||||||||
Pilagá | yi-petet | See Language page | ||||||||||
Pirriya | [missing] | missing | ||||||||||
Pitta-Pitta | punka | unique | ||||||||||
Plains Miwok | pu:ce- | inheritance | ||||||||||
Playero | uϕude ('soplar la candela' - 'blow out a candle' - uϕubare 'sople'-'blow', ita-xúata 'ventear' - 'it's windy') | See Language page | ||||||||||
Puinave | [-pɨk] | pɨk | unique | See Language page | ||||||||
Pumé | pjurapá | See Language page | ||||||||||
Páez | pot | pot | See Language page | |||||||||
Qawasqar | seḳwas | Also sekwayeks. Gui records sekwas; Bo records sekolayek for Central QWS. | See Language page | |||||||||
Quechua Ayacuchano | pukuy | pukuj | See Language page | |||||||||
Resígaro | fóo-khú | fóo-kʰú | doubtful loan | Witoto, but onomatopoeic | See Language page | |||||||
Rirratjingu | [missing] | missing | ||||||||||
Ritharrngu | bo'yun | inheritance | ||||||||||
Salinan A | xot' (A) | unknown | ||||||||||
Salinan M | xotk | unknown | Mason 1918:149 | |||||||||
Sanapaná/Dialect Angaité | akwatipnapki; anwatipnapki | See Language page | ||||||||||
Sanapaná/Dialect Enlhet | neŋwatnapma; aɬkahayaamˀ | See Language page | ||||||||||
Sanumá | hola (EM72) | hola | inheritance | See Language page | ||||||||
Secoya | së'coye | sɨʔkɔjɛ | See Language page | |||||||||
Selknam | xòx-ye; hayen | Respectively: cf. 'breath' 04.510; refers to 'wind'. | See Language page | |||||||||
Seri (Comcaac) | quipxoj | unknown | ||||||||||
Serrano | puih-kin “blow on w/ mouth” | inheritance | ||||||||||
Shipibo-Konibo | ṣ̌oõ iti | 'To blow on the head' is maṣ̌õiti; the wind blows, payati. | See Language page | |||||||||
Sikuani | uxúne, uxúba(pl) (bu:hú:-hai 'el viento sopla' - 'wind blows') | unknown | may be shared Sik-Cuiva-Playero | See Language page | ||||||||
Siona | tutuji, cuisaji | tutuhi, kuisahi | inheritance; unknown | See Language page | ||||||||
Siriano | pu'rí-, wẽhẽ-pu- | pu'rí-, wẽhẽ-pu- | See Language page | |||||||||
Sirionó | i̯ču | i̯ču | unique | See Language page | ||||||||
Southern Pastaza Quechua | pucuna | pukuna | See Language page | |||||||||
Southern Sierra Miwok | puhe:l- | inheritance | ||||||||||
Southern Ute | pUkwi, pYkwi | inheritance | ||||||||||
Sáliva | juwahllajaha | huwaʔʤahaʔa | unique | See Language page | ||||||||
Tacana | ho-; hoho- | Also -bia-ho-, to blow on someone. | See Language page | |||||||||
Tanimuca | pu'pu ri'ka (tobacco) | pu'pu ri'ka (tobacco) | inheritance | See Language page | ||||||||
Tariana | buetá | buetá | unique | See Language page | ||||||||
Tatuyo | púti- | púti- | See Language page | |||||||||
Taushiro | a'jone | aʔxonɨ | See Language page | |||||||||
Tehuelche | e'šāpˀ- | See Language page | ||||||||||
Tikuna | kwɛ | kwɛ | unique | See Language page | ||||||||
Tiriyó | etë (flute, tube) | etǝ (flute, tube) | unique | See Language page | ||||||||
Toba | i-ketet-eek | Lit. '3p actor-blow-out'. | See Language page | |||||||||
Trinitario | ewʔʸučo | 'To blow (the wind, or with the mouth)' -očuko. Also 'blow (wind)' -hooweko. | See Language page | |||||||||
Trumai | (ha) laf | (ha) laf | unique | See Language page | ||||||||
Tukano | putí | putí | inheritance | E Tuk | See Language page | |||||||
Tuyuka | pútí | pútí | See Language page | |||||||||
Tübatulabal | pushk-at (with breath) | inheritance | ||||||||||
Tümpisa Shoshone | puuhi” | inheritance | ||||||||||
Urarina | niatï | niatʉ | unique | See Language page | ||||||||
Wai Wai | Φuu kas-ko | Φuu kas-ko | unknown | See Language page | ||||||||
Waikhana | pu'ti-, wẽ- | pu'ti-, wẽ- | See Language page | |||||||||
Waimaja | báhɛ́ ~putʰí | báhɛ́ ~putʰí | See Language page | |||||||||
Walmajarri | puuma- | inheritance | ||||||||||
Wangkayutyuru | thatithada- | unique | ||||||||||
Waorani | wo õõ | unique | See Language page | |||||||||
Wapishana | pʰuutʰa-n | pʰuutʰa-n | unknown | Onomatopoeic | See Language page | |||||||
Wappo | phu/y'i7 | inheritance | ||||||||||
Wari | hu; hukoʔ | hu; hukoʔ | To blow [the nose]' hi; 'to blow [the wind]' nuru; pahop, cf. 01.720. | See Language page | ||||||||
Washo | sEbE- | unknown | J267 | |||||||||
Waurá | ežeke; amusa (latter means to blow on fire) | ežeke; amusa | unknown | See Language page | ||||||||
Wayampi | #NAME? | #NAME? | inheritance | See Language page | ||||||||
Wayana | hukma | hukma | unique | See Language page | ||||||||
Wayuu | ohuha | See 04.510. | See Language page | |||||||||
Western Mono | puuhi- | inheritance | ||||||||||
Wichí Lhamtés Güisnay | yahʷit | See Language page | ||||||||||
Wintu | phulye | inheritance | ||||||||||
Wubuy | bu:la | inheritance | ||||||||||
Yabarana | iun'pakɜ, ehne ja'ta:maɾi | See Language page | ||||||||||
Yagua | duye; duje (as in wind); duvuye (repeated) | duje:; duxe; duvuje: | unique | See Language page | ||||||||
Yaminahua | ṣ̌õa-kĩ | See Language page | ||||||||||
Yan-nhangu | dhaŋurru-waṉpuma | inheritance | ||||||||||
Yandruwandha | pulka | inheritance | ||||||||||
Yanomam | hora | hoɾa | inheritance | See Language page | ||||||||
Yanomami | horashiaɨ, horashimaɨ | hoɾaʃiaɨ, hoɾaʃimaɨ | inheritance | See Language page | ||||||||
Yarluyandi | pulka- | inheritance | ||||||||||
Yavapai | ha\vchu/:li | inheritance | ||||||||||
Yavitero | huweha-hi; huwita | huweha-hi; huwita | See Language page | |||||||||
Yawarrawarrka | naramunko | unique | ||||||||||
Yawuru | bo"" | buu | inheritance | |||||||||
Yine | haxpoka | To blow on is haxpota. | See Language page | |||||||||
Yokuts Yowlumne | *pHo:Su | inheritance | N1944:165, G1964 | |||||||||
Yuhup | pũhũt | ~puhut | inheritance | See Language page | ||||||||
Yuki | puch- | inheritance | S&S1984 | |||||||||
Yukpa | somma, iso´mapo, iso´mapok, tisoma | See Language page | ||||||||||
Yukuna | apho'okaje | apʰoʔokahe | unique | See Language page | ||||||||
Yuma | caxavasuyk H5:92 “he blows” | inheritance | ||||||||||
Yuruti | púti-, 'páapu- | púti-, 'páapu- | See Language page |
Language |
---|