| English | Spanish | Portuguese | Semantic Field | Part of Speech | Orthographic Form | Phonemicized Form | Gloss as in Source | Etymology Code | Proto-Form | Proto-Language | Loan Source | Wanderwort Status | Etyma Set | Etymology Notes | General Notes | Source |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1pl.excl | nosotros (exclusivo) | nós (exclusivo) | grammar | juuda | ||||||||||||
| 1pl.excl | nosotros (exclusivo) | nós (exclusivo) | grammar | ngayi parnalu | inheritance | |||||||||||
| 1pl.incl | nosotros (inclusivo) | nós (inclusivo) | grammar | jibilyaku | ||||||||||||
| 1pl.incl | nosotros (inclusivo) | nós (inclusivo) | grammar | ngayi parlaa | semantic shift | |||||||||||
| 1sg | yo | eu | grammar | ngayi | inheritance | |||||||||||
| 1sg | yo | eu | grammar | ngayi | inheritance | |||||||||||
| 2pl | ustedes | vocês | grammar | [missing] | missing | |||||||||||
| 2pl | ustedes | vocês | grammar | nyuntu tartu | semantic shift | |||||||||||
| 2sg | xx | xx | grammar | nyundu | inheritance | |||||||||||
| 2sg | xx | xx | grammar | nyundu | inheritance | |||||||||||
| 3pl | ellos/ellas | eles/elas | grammar | ngalinya-ngalinya | ||||||||||||
| 3pl | ellos/ellas | eles/elas | grammar | nyani tartu | inheritance | |||||||||||
| 3sg | el/ella | ele/ela | grammar | [missing] | missing | |||||||||||
| 3sg | el/ella | ele/ela | grammar | nyani | inheritance | |||||||||||
| above | encima, arriba | acima | location | dimbu | ||||||||||||
| above | encima, arriba | acima | location | kankulu | inheritance | |||||||||||
| again | de nuevo, otra vez | de novo | grammar | jandarni | loan | |||||||||||
| again | de nuevo, otra vez | de novo | grammar | jandarni | loan | |||||||||||
| all | todo | todos | other | kuwanyja | ||||||||||||
| all | todo | todos | other | burrb | loan | |||||||||||
| and | y | e | grammar | [missing] | missing | |||||||||||
| and | y | e | grammar | [missing] | missing | |||||||||||
| ankle | tobillo | tornozelo | body | bardbala | ||||||||||||
| ankle | tobillo | tornozelo | body | dangka | unique | |||||||||||
| armpit | axila, sobaco | axila | body | ngabikilyi | ||||||||||||
| armpit | axila, sobaco | axila | body | wanyku | loan | |||||||||||
| ashamed | xx | xx | mental | mabu | unique | |||||||||||
| ashamed | xx | xx | mental | mabu | unique | |||||||||||
| ashes | xx | xx | environment | wubba | ||||||||||||
| ashes | xx | xx | environment | puna | loan | |||||||||||
| at | en, a | em, a | location | [missing] | missing | |||||||||||
| at | en, a | em, a | location | ngka, la | inheritance | |||||||||||
| back | espalda | costas | body | juurna | ||||||||||||
| back | espalda | costas | body | ngakaj | loan | |||||||||||
| bad | mal | mal | quality | wangi | doubtful loan | |||||||||||
| bad | mal | mal | quality | wangi | doubtful loan | |||||||||||
| be alive | xx | xx | body | wanka | loan | |||||||||||
| be alive | xx | xx | body | wanka | loan | |||||||||||
| belly | barriga | barriga | body | majula | loan | |||||||||||
| belly | barriga | barriga | body | majula | loan | |||||||||||
| below | abajo, debajo | abaixo | location | jadurr | ||||||||||||
| below | abajo, debajo | abaixo | location | kanyju- | inheritance | |||||||||||
| big | grande | grande | quality | dija | ||||||||||||
| big | grande | grande | quality | dija | unique | |||||||||||
| bite | morder | morder | body | bi- | ||||||||||||
| bite | morder | morder | body | bi- | inheritance | |||||||||||
| black | negro | preto | colour | mungarramungarra | ||||||||||||
| black | negro | preto | colour | mungarra | semantic shift | |||||||||||
| blood | sangre | sangue | body | kungulu (rl?) | ||||||||||||
| blood | sangre | sangue | body | kungulu | loan | |||||||||||
| blow | soplar | soprar | body | bub ma-rru | ||||||||||||
| blow | soplar | soprar | body | puma- | inheritance | |||||||||||
| blunt | xx | xx | quality | nyunyuja | ||||||||||||
| blunt | xx | xx | quality | nyunyuja | unique | |||||||||||
| bone | hueso | osso | body | kardakarda | loan | |||||||||||
| bone | hueso | osso | body | kardakarda | loan | |||||||||||
| boomerang | xx | xx | manufacture | warirtila | ||||||||||||
| boomerang | xx | xx | manufacture | kurrubardu | loan | |||||||||||
| breast | pecho, seno | peito | body | ngabulu | ||||||||||||
| breast | pecho, seno | peito | body | ngapulu | inheritance | |||||||||||
| breathe | respirar | respirar | body | ngayib (kurni) | ||||||||||||
| breathe | respirar | respirar | body | ngayib | inheritance | |||||||||||
| burn | quemar | queimar | environment | janki-; jangki- | ||||||||||||
| burn | quemar | queimar | environment | kamba- | inheritance | |||||||||||
| chew | masticar, mascar | mastigar | body | nyanyambi | ||||||||||||
| chew | masticar, mascar | mastigar | body | jabardkarra | inheritance | |||||||||||
| child | niño, niña | criança | human | 430 | ||||||||||||
| child | niño, niña | criança | human | karu | doubtful loan | |||||||||||
| climb | subir | subir | motion | duwaj (karri-, ku-ya) | ||||||||||||
| climb | subir | subir | motion | bardaj | loan | |||||||||||
| cloud | nube | nuvem | environment | mardayi | ||||||||||||
| cloud | nube | nuvem | environment | mardayi | loan | |||||||||||
| cold | frío | frio | quality | makurru | ||||||||||||
| cold | frío | frio | quality | makurru | loan | |||||||||||
| come | venir | vir | motion | yan-durru | ||||||||||||
| come | venir | vir | motion | kalama- | unique | |||||||||||
| cook | cocinar | cozinhar | impact | kamb-u | ||||||||||||
| cook | cocinar | cozinhar | impact | kamba- | inheritance | |||||||||||
| count | contar | contar | mental | [missing] | missing | |||||||||||
| count | contar | contar | mental | [missing] | missing | |||||||||||
| cry | llorar | chorar | mental | lungka_x001E_ | inheritance | |||||||||||
| cry | llorar | chorar | mental | lungkarra kayi- | inheritance | |||||||||||
| cut | xx | xx | impact | buj barra | ||||||||||||
| cut | xx | xx | impact | biya-ngku | inheritance | |||||||||||
| die/be dead | morir | morrer | state | dikirrij | ||||||||||||
| die/be dead | morir | morrer | state | dikirrij | loan | |||||||||||
| dig | cavar | cavar | impact | jibij (ba-rru) | ||||||||||||
| dig | cavar | cavar | impact | jibij ba- | loan | |||||||||||
| dingo/wolf | fauna | wurrakina | ||||||||||||||
| dingo/wolf | fauna | winkuwarnu | unique | |||||||||||||
| dirty | sucio | sujo | quality | jurdurdu | ||||||||||||
| dirty | sucio | sujo | quality | jurdurrdu | inheritance | |||||||||||
| dream | soñar | sonhar | mental | kurni | ||||||||||||
| dream | soñar | sonhar | mental | bankaja | unique | |||||||||||
| drink | beber, tomar | beber | body | bi-ya | ||||||||||||
| drink | beber, tomar | beber | body | bi- | inheritance | |||||||||||
| dry | seco | seco | quality | wurruja | ||||||||||||
| dry | seco | seco | quality | larrwa | unique | |||||||||||
| dust | polvo | poeira | environment | bunku | ||||||||||||
| dust | polvo | poeira | environment | bunku | unique | |||||||||||
| ear | oreja | orelha | body | langa | ||||||||||||
| ear | oreja | orelha | body | langa | inheritance | |||||||||||
| earth/soil | tierra | terra | environment | yulu | ||||||||||||
| earth/soil | tierra | terra | environment | yulu | inheritance | |||||||||||
| eat | comer | comer | body | nga-lu | ||||||||||||
| eat | comer | comer | body | nga- | inheritance | |||||||||||
| egg | huevo | ovo | fauna | kambij | ||||||||||||
| egg | huevo | ovo | fauna | kidba | loan | |||||||||||
| eye | ojo | olho | body | mila | ||||||||||||
| eye | ojo | olho | body | ngabanyji | loan | |||||||||||
| faeces | heces, mierda, excremento, estiércol | fezes | body | jirdi | ||||||||||||
| faeces | heces, mierda, excremento, estiércol | fezes | body | jirit | unique | |||||||||||
| fall | caer | cair | motion | jak | ||||||||||||
| fall | caer | cair | motion | [missing] | missing | |||||||||||
| far | lejos | longe | quality | yiikayiika | ||||||||||||
| far | lejos | longe | quality | kari | doubtful loan | |||||||||||
| fat/grease | grasa | gordura | body | dika | ||||||||||||
| fat/grease | grasa | gordura | body | dika | loan | |||||||||||
| father | padre, papá | pai | kinship | kirda | ||||||||||||
| father | padre, papá | pai | kinship | kirda | inheritance | |||||||||||
| fear | miedo | medo | mental | wilanykarra | ||||||||||||
| fear | miedo | medo | mental | wilankarra | unique | |||||||||||
| feather | pluma | pena | fauna | binkirr | ||||||||||||
| feather | pluma | pena | fauna | limbu | unique | |||||||||||
| fire | fuego | fogo | environment | buba | ||||||||||||
| fire | fuego | fogo | environment | buba | loan | |||||||||||
| fish | xx | xx | fauna | kakawi, kakuyu | ||||||||||||
| fish | xx | xx | fauna | yawu | loan | |||||||||||
| flow | fluir | fluir | motion | nga-lu | ||||||||||||
| flow | fluir | fluir | motion | lurlurlarra | unique | |||||||||||
| flower | flor | flor | environment | yina | ||||||||||||
| flower | flor | flor | environment | yina | unique | |||||||||||
| fly | volar | voar | motion | kunama | ||||||||||||
| fly | volar | voar | motion | dim | loan | |||||||||||
| fog | niebla, neblina | nevoeira, bruma, neblina | environment | [missing] | missing | |||||||||||
| fog | niebla, neblina | nevoeira, bruma, neblina | environment | [missing] | missing | |||||||||||
| foot | pie | pé | body | yili | ||||||||||||
| foot | pie | pé | body | yunba | inheritance | |||||||||||
| fruit | fruta | fruta | flora | yurrwalyi | ||||||||||||
| fruit | fruta | fruta | flora | nanbari | unique | |||||||||||
| good | bueno | bom | quality | bardawurru | ||||||||||||
| good | bueno | bom | quality | bardakurru | loan | |||||||||||
| grow | crecer | crescer | state | rawarra | ||||||||||||
| grow | crecer | crescer | state | duma- | inheritance | |||||||||||
| hair (of head) | cabello | cabelo | body | winyjalma | ||||||||||||
| hair (of head) | cabello | cabelo | body | winyjalma | unique | |||||||||||
| hand | mano | mão | body | nungkuru | ||||||||||||
| hand | mano | mão | body | nungkuru | loan | |||||||||||
| head | cabeza | cabeça | body | ngarla/uka | ||||||||||||
| head | cabeza | cabeça | body | kurlaka | unique | |||||||||||
| hear | oír | ouvir | mental | kurru karri- | ||||||||||||
| hear | oír | ouvir | mental | lankaj | loan | |||||||||||
| heavy | pesado | pesado | quality | birlbu | ||||||||||||
| heavy | pesado | pesado | quality | birlbu | loan | |||||||||||
| hide | esconder | esconder | motion | marruk | ||||||||||||
| hide | esconder | esconder | motion | marruk | doubtful loan | |||||||||||
| hit | golpear, pegar | bater | impact | luwa | ||||||||||||
| hit | golpear, pegar | bater | impact | ba- | inheritance | |||||||||||
| hit (with hand) | xx | xx | impact | dul | ||||||||||||
| hit (with hand) | xx | xx | impact | darl ba- | loan | |||||||||||
| hold | correr, asegurar, sostener | segurar | other | durn | ||||||||||||
| hold | correr, asegurar, sostener | segurar | other | durd | unique | |||||||||||
| how? | como | como | grammar | ngadarra | ||||||||||||
| how? | como | como | grammar | ngadarra | inheritance? | |||||||||||
| if | si | se | grammar | [missing] | missing | |||||||||||
| if | si | se | grammar | abala | unique | |||||||||||
| in/inside | dentro, adentro | dentro | location | walyaka | ||||||||||||
| in/inside | dentro, adentro | dentro | location | bub | inheritance | |||||||||||
| intestines | intestinos | intestinos | body | jirikulukula | ||||||||||||
| intestines | intestinos | intestinos | body | jirdi | unique | |||||||||||
| itch | hormiguear, sentir comezón | coçar | body | jikirdikirdi | ||||||||||||
| itch | hormiguear, sentir comezón | coçar | body | [missing] | missing | |||||||||||
| kill | matar | matar | impact | pa-rru | ||||||||||||
| kill | matar | matar | impact | bak ba- | loan | |||||||||||
| know/be knowledgeable | saber, conecer | saber, conhecer | mental | bina karri | ||||||||||||
| know/be knowledgeable | saber, conecer | saber, conhecer | mental | bina | inheritance | |||||||||||
| lake | lago | lago | environment | [missing] | missing | |||||||||||
| lake | lago | lago | environment | kilkayi | unique | |||||||||||
| laugh | reír | rir | mental | kinkilarra | ||||||||||||
| laugh | reír | rir | mental | kinkilarra | unique | |||||||||||
| leaf | hoja | folha | environment | yurrwalyi | ||||||||||||
| leaf | hoja | folha | environment | yurrwalyi | inheritance? | |||||||||||
| left/left hand | izquierdo | esquerdo | location/body | jambu | ||||||||||||
| left/left hand | izquierdo | esquerdo | location/body | jambu | loan | |||||||||||
| leg/foot | pierna | perna | body | birida | ||||||||||||
| leg/foot | pierna | perna | body | yunba | inheritance? | |||||||||||
| lie down | acostarse, echarse | deitar | motion | manyan | ||||||||||||
| lie down | acostarse, echarse | deitar | motion | mukuna | loan | |||||||||||
| lightning | rayo, relámpago | relampago | environment | 379 | ||||||||||||
| lightning | rayo, relámpago | relampago | environment | janginyina | loan | |||||||||||
| liver | hígado | figado | body | jabarrka | ||||||||||||
| liver | hígado | figado | body | jabarrka | loan | |||||||||||
| long | largo | comprido, longo | quality | wilirla | ||||||||||||
| long | largo | comprido, longo | quality | wilirla | unique | |||||||||||
| louse | piollo, piojo | piolho | fauna | juda | loan | |||||||||||
| louse | piollo, piojo | piolho | fauna | juuda | loan | |||||||||||
| lung | pulmón | pulmão | body | jaalyakbalyaku | ||||||||||||
| lung | pulmón | pulmão | body | yaya | unique | |||||||||||
| man/male | hombre | homem | human | ngarrka | ||||||||||||
| man/male | hombre | homem | human | ngarrka | semantic shift | |||||||||||
| meat/flesh | carne | carne | fauna | jiya | ||||||||||||
| meat/flesh | carne | carne | fauna | jiya | inheritance | |||||||||||
| moon | luna | lua | environment | bardangarra | ||||||||||||
| moon | luna | lua | environment | bardangkarra | loan | |||||||||||
| mother | madre, mamá | mãe | kinship | [missing] | missing | |||||||||||
| mother | madre, mamá | mãe | kinship | jakardi | loan | |||||||||||
| mouth | boca | boca | body | barrarrk | ||||||||||||
| mouth | boca | boca | body | kangarnda | unique | |||||||||||
| name | nombre | nome | human | yini | ||||||||||||
| name | nombre | nome | human | yini | inheritance | |||||||||||
| nape | base del cuello, nuca | nuca | body | jikirdikirdi | ||||||||||||
| nape | base del cuello, nuca | nuca | body | jikrdikirdi | loan | |||||||||||
| near/close | cerca de | perto | quality | kajubari | ||||||||||||
| near/close | cerca de | perto | quality | kajubari | loan | |||||||||||
| neck | cuello | pescoço | body | ngujbi | ||||||||||||
| neck | cuello | pescoço | body | ngilkirri | loan | |||||||||||
| new | nuevo | novo | quality | jalirla | ||||||||||||
| new | nuevo | novo | quality | jalirla | semantic shift | |||||||||||
| night | noche | noite | time | kurulala | ||||||||||||
| night | noche | noite | time | kurulala | unique | |||||||||||
| no/not | no | não | grammar | kula(anya) | ||||||||||||
| no/not | no | não | grammar | kula | inheritance | |||||||||||
| nose | nariz | nariz | body | jirrji | ||||||||||||
| nose | nariz | nariz | body | kilimi | loan | |||||||||||
| old | viejo | velho | quality | kamparra | ||||||||||||
| old | viejo | velho | quality | larrba | loan | |||||||||||
| one | uno | um | number | jindaku | ||||||||||||
| one | uno | um | number | jindaku | inheritance | |||||||||||
| open/uncover | abrir | abrir | other | warlk (warnd-u) | ||||||||||||
| open/uncover | abrir | abrir | other | warlk | unique | |||||||||||
| other | otro | outro | grammar | jindaba | ||||||||||||
| other | otro | outro | grammar | jindara | inheritance | |||||||||||
| person/human being | persona | pessoa | human | -nganyju | ||||||||||||
| person/human being | persona | pessoa | human | ngarrka | semantic shift | |||||||||||
| pimple | xx | xx | body | karlaba | ||||||||||||
| pimple | xx | xx | body | karlapa | loan | |||||||||||
| rain | lluvia | chuva | environment | yibu | ||||||||||||
| rain | lluvia | chuva | environment | yibu | inheritance | |||||||||||
| red | rojo | vermelho | colour | pilyingpilyinga | ||||||||||||
| red | rojo | vermelho | colour | bilyingbilyinga | loan | |||||||||||
| right/right hand | derecha | direita | location/body | [missing] | missing | |||||||||||
| right/right hand | derecha | direita | location/body | [missing] | missing | |||||||||||
| road/path | camino | caminho | manufacture | wurrumu | ||||||||||||
| road/path | camino | caminho | manufacture | wurrumu | inheritance | |||||||||||
| roof | xx | xx | manufacture | [missing] | missing | |||||||||||
| roof | xx | xx | manufacture | [missing] | missing | |||||||||||
| root | raíz | raiz | flora | winduru | ||||||||||||
| root | raíz | raiz | flora | kinyjaka | unique | |||||||||||
| rotten | podrido | podre | quality | buka | inheritance | |||||||||||
| rotten | podrido | podre | quality | nungulyu | unique | |||||||||||
| sand | arena | areia | environment | buyuda | ||||||||||||
| sand | arena | areia | environment | buyuda | loan | |||||||||||
| say | decir | dizer | mental | yurr (ku-ya) | ||||||||||||
| say | decir | dizer | mental | ma- | inheritance | |||||||||||
| scratch | rascar | rasgar | impact | warra | ||||||||||||
| scratch | rascar | rasgar | impact | karal | loan | |||||||||||
| see | ver | ver | mental | nyang-ku | ||||||||||||
| see | ver | ver | mental | nya- | inheritance | |||||||||||
| sharp | afilado, filudo, filoso | afiado | quality | ngarrangarrarra | ||||||||||||
| sharp | afilado, filudo, filoso | afiado | quality | ngarrangarrarra | inheritance? | |||||||||||
| shoot | tirar, disparar, balear | atirar | impact | dulk | ||||||||||||
| shoot | tirar, disparar, balear | atirar | impact | la- | inheritance | |||||||||||
| short | corto | curto | quality | dungkuja | ||||||||||||
| short | corto | curto | quality | dardarra | unique | |||||||||||
| shoulder | hombro | ombro | body | ngabarnda | ||||||||||||
| shoulder | hombro | ombro | body | laban | loan | |||||||||||
| sick | xx | xx | body | warlard | ||||||||||||
| sick | xx | xx | body | janga | inheritance | |||||||||||
| sit | sentar(se) | sentar | state | dinkija | ||||||||||||
| sit | sentar(se) | sentar | state | dak karri- | semantic shift | |||||||||||
| skin | piel | pele | body | kurrnyu ? | ||||||||||||
| skin | piel | pele | body | kurrnyu | loan | |||||||||||
| sky | cielo | céu | environment | kulumarra | ||||||||||||
| sky | cielo | céu | environment | kulumarra | loan | |||||||||||
| sleep | dormir | dormir | body | makina | ||||||||||||
| sleep | dormir | dormir | body | mukuna | loan | |||||||||||
| small | pequeño | pequeno | quality | wunyu | ||||||||||||
| small | pequeño | pequeno | quality | wunyu | unique | |||||||||||
| smell (tr/intr) | xx | xx | body | ngabu | ||||||||||||
| smell (tr/intr) | xx | xx | body | ngabu nya- | loan | |||||||||||
| smoke | humo | fumaça | environment | jungkarna | ||||||||||||
| smoke | humo | fumaça | environment | jungkarna | inheritance | |||||||||||
| spit | escupir | cuspir | body | jalkirra | ||||||||||||
| spit | escupir | cuspir | body | banga | loan | |||||||||||
| split | partir, dividir | rachar, dividir, partir | impact | dil | ||||||||||||
| split | partir, dividir | rachar, dividir, partir | impact | dil ba- | loan | |||||||||||
| squeeze | estrujar, exprimir | espremer | impact | bijarrk warnda | ||||||||||||
| squeeze | estrujar, exprimir | espremer | impact | bijarrk warnda- | loan | |||||||||||
| stab/pierce | apuñalar, acuchillar | apunhalar | impact | [missing] | missing | |||||||||||
| stab/pierce | apuñalar, acuchillar | apunhalar | impact | durrb la- | loan | |||||||||||
| stand | estar de pié | ficar em pé | state | kutij | ||||||||||||
| stand | estar de pié | ficar em pé | state | kudi karri- | loan | |||||||||||
| star | estrella | estrela | environment | jinkiji | ||||||||||||
| star | estrella | estrela | environment | jinkiji | loan | |||||||||||
| steal | robar | roubar | other | yurrub | ||||||||||||
| steal | robar | roubar | other | jawurra warnda- | loan | |||||||||||
| stone | piedra | pedra | environment | puyuka | ||||||||||||
| stone | piedra | pedra | environment | wumara | loan | |||||||||||
| suck | chupar | chupar | body | mukbiji | ||||||||||||
| suck | chupar | chupar | body | muk warnda | unique | |||||||||||
| sun | sol | sol | time | wangku | ||||||||||||
| sun | sol | sol | time | wangku | doubtful loan | |||||||||||
| sweat | sudar | suor, suar | body | jilngirda | ||||||||||||
| sweat | sudar | suor, suar | body | jilngida | inheritance | |||||||||||
| swell | hincharse | inchar | body | [missing] | missing | |||||||||||
| swell | hincharse | inchar | body | [missing] | missing | |||||||||||
| swim | nadar | nadar | motion | lilaj (yan-durru) | ||||||||||||
| swim | nadar | nadar | motion | lilaj ya- | loan | |||||||||||
| tail | cola, rabo | rabo | body | jawurd | ||||||||||||
| tail | cola, rabo | rabo | body | jawurd | unique | |||||||||||
| that | ese/esa | esse | grammar | yali | ||||||||||||
| that | ese/esa | esse | grammar | yali | inheritance | |||||||||||
| thick | grueso, gordo, espeso | grosso | quality | [missing] | missing | |||||||||||
| thick | grueso, gordo, espeso | grosso | quality | [missing] | missing | |||||||||||
| thin | delgado | fino | quality | larrkaja | ||||||||||||
| thin | delgado | fino | quality | larrkaja | loan | |||||||||||
| think | pensar | pensar | mental | ngardjanirrama | ||||||||||||
| think | pensar | pensar | mental | kunguyarra karri- | unique | |||||||||||
| this | este/esta | este | grammar | nyama | ||||||||||||
| this | este/esta | este | grammar | nginya | inheritance | |||||||||||
| three | tres | tres | number | murrkuna | ||||||||||||
| three | tres | tres | number | murrkuna | inheritance | |||||||||||
| throat | garganta | garganta | body | ngilkirri | ||||||||||||
| throat | garganta | garganta | body | ngujbi | loan | |||||||||||
| throw | tirar, lanzar | atirar, jogar | impact | warn | ||||||||||||
| throw | tirar, lanzar | atirar, jogar | impact | warn ku- | unique | |||||||||||
| thunder | truenos | trovão | environment | durdurdarra | ||||||||||||
| thunder | truenos | trovão | environment | dududarra | loan | |||||||||||
| tie up/fasten | atar, amarrar | amarrar | impact | dirrk | ||||||||||||
| tie up/fasten | atar, amarrar | amarrar | impact | dibid ma- | loan | |||||||||||
| tongue | lengua | lingua | body | jalanya | ||||||||||||
| tongue | lengua | lingua | body | jalanya | inheritance | |||||||||||
| tooth | diente | dente | body | kanganda | ||||||||||||
| tooth | diente | dente | body | kangarnda | unique | |||||||||||
| true | xx | xx | quality | kurlbari | ||||||||||||
| true | xx | xx | quality | yijani | loan | |||||||||||
| turn | girar, volter, torcer | virar | other | wirrmin | ||||||||||||
| turn | girar, volter, torcer | virar | other | wirrminy | loan | |||||||||||
| two | dos | dois | number | kujarra | ||||||||||||
| two | dos | dois | number | kujarra | inheritance | |||||||||||
| vomit | vomitar | vomitar | body | baku | ||||||||||||
| vomit | vomitar | vomitar | body | bagu ku- | unique | |||||||||||
| walk | caminar, andar | andar | motion | kija | ||||||||||||
| walk | caminar, andar | andar | motion | kija ya- | unique | |||||||||||
| water | agua | agua | environment | nguku | ||||||||||||
| water | agua | agua | environment | nguku | loan | Alawa | ||||||||||
| wet | mojado | molhado | quality | ngukunginyi | ||||||||||||
| wet | mojado | molhado | quality | bandij | loan | |||||||||||
| what? | que, qué | que | grammar | ngadarra | ||||||||||||
| what? | que, qué | que | grammar | ngadarra | inheritance | |||||||||||
| when? | cuando | quando | grammar | nyangu(r)la | ||||||||||||
| when? | cuando | quando | grammar | nyangula | inheritance | |||||||||||
| where? | donde | onde | grammar | nganangka | ||||||||||||
| where? | donde | onde | grammar | wanyjiwarra | inheritance | |||||||||||
| white | blanco | branco | colour | liwakarra | ||||||||||||
| white | blanco | branco | colour | liwakbari | unique | |||||||||||
| who? | quien, quién | quem | grammar | ngana | ||||||||||||
| who? | quien, quién | quem | grammar | ngana | inheritance | |||||||||||
| wife | esposa | esposa | kinship | mungkaja | ||||||||||||
| wife | esposa | esposa | kinship | mungkaja | inheritance? | |||||||||||
| wind | viento | vento | environment | burriyib | ||||||||||||
| wind | viento | vento | environment | malywa | unique | |||||||||||
| wing | ala | asa | body | marramarra | ||||||||||||
| wing | ala | asa | body | marramarra | unique | |||||||||||
| woman/female | mujer | mulher | human | kirri | ||||||||||||
| woman/female | mujer | mulher | human | kirri | doubtful loan | |||||||||||
| work | trabajar | trabalhar | other | warungali | ||||||||||||
| work | trabajar | trabalhar | other | warak | loan | |||||||||||
| yawn | bostezar | bocejar | body | waburr | ||||||||||||
| yawn | bostezar | bocejar | body | ngangbarra | ||||||||||||
| yellow | amarillo | amarelo | colour | ngunyjungunyju | ||||||||||||
| yellow | amarillo | amarelo | colour | dankura | loan |
| English | Spanish | Portuguese | Semantic Field | Part of Speech | Linnean Name | Orthographic Form | Phonemicized Form | Gloss as in Source | Etymology Code | Proto-Form | Proto-Language | Loan Source | Etymology Notes | Wanderwort Status | Etyma Set | Range of Term | Word Structure | Word Structure Notes | Classifier | Classifier Notes | Hypernym | Source | Association with Social Categories | Ritual/Mythologically Significant | Ritual Notes | Food Source | Food Notes | Medicinal | Medicinal Notes | How Collected | Who Collects | How Prepared | Psychotropic | Psychotropic Notes | Traded | Trade Notes | Distribution | Habitat | Dangerous | Ethnobiology Notes | Species Notes | General Notes |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| tree | árbol | arvore | flora-fauna | burnu | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| tree | árbol | arvore | flora-fauna | karndi | inheritance? | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ant (generic) | hormiga | formiga | flora-fauna | kumbari | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ant (generic) | hormiga | formiga | flora-fauna | kindijku | unique | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| bird | pajaro, ave | passaro | flora-fauna | julaka | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| bird | pajaro, ave | passaro | flora-fauna | jurlaka | loan | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| blowfly/housefly | mosca | mosca | flora-fauna | kungurlurla | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| blowfly/housefly | mosca | mosca | flora-fauna | kunama | unique | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| dog (camp, domestic) | perro | cachorro | flora-fauna | warlaku | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| dog (camp, domestic) | perro | cachorro | flora-fauna | warlaku | loan | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| grass | hierba, pasto | capim, grama | flora-fauna | 548 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| grass | hierba, pasto | capim, grama | flora-fauna | bigira | loan | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| kangaroo (generic) | flora-fauna | wankurra | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| kangaroo (generic) | flora-fauna | junumburrgu | unique | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| snake (generic) | culebra, serpiente | cobra | flora-fauna | wari | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| snake (generic) | culebra, serpiente | cobra | flora-fauna | wari | doubtful loan | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| spider | araña | aranha | flora-fauna | daru | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| spider | araña | aranha | flora-fauna | tarru | unique |
| English | Spanish | Portuguese | Semantic Field | Part of Speech | Orthographic Form | Phonemicized Form | Gloss as in Source | Etymology Code | Proto-Form | Proto-Language | Loan Source | Wanderwort Status | Etyma Set | Etymology Notes | Word Structure | Word Structure Notes | General Notes | Source |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| afterworld, land of dead, Heaven | tierra do los muertos | terra dos mortos | culture-mythology | missing | ||||||||||||||
| armband | dress | missing | not in M or Jingulu dicts | not in M or Jingulu dicts | ||||||||||||||
| awl | subsistence tool | missing | ||||||||||||||||
| axe/stone axe | hacha (de piedra) | machado (de pedra) | subsistence tool | mayingka | loan | Jingulu | WW | %mayingka | mayingkini 'tomahawk;bag | |||||||||
| bag (string) | culture-material | missing | ||||||||||||||||
| bait for fishing | cebo, carnada para pescar, empate (Peru) | isca | subsistence tool | missing | ||||||||||||||
| basket (general) | canasta, canasto, cesta | cesto | culture-material | missing | ||||||||||||||
| body feather decorations | culture-mythology | tiyatiya | loan | Jingulu | WW | %tiyatiya | down; painted on body with blood or honey | |||||||||||
| boomerang/throwing stick (generic) | subsistence tool | kurrupartu | loan | Gajirrabeng | WW | %kurrupartu | killer boomerang' | killer boomerang' | ||||||||||
| boomerang (number 7) | subsistence tool | wartatilya | loan | Jingulu | WW | %warrirtila | also warrirtlila; jing. Warrirtili ,?Arrernte urrartelye 'type of boomerang' not id'sd as No, 7 | also warrirtlila; | ||||||||||
| boomerang (small) | subsistence tool | missing | ||||||||||||||||
| bowl (coolamon) | culture-material | piyartu | loan | Jingulu | WW | %piyati | ||||||||||||
| broom | escoba | vassoura | culture-material | likinimi | loan | Jingulu | broom bush used for making brooms; Ji 'shellbush' | broom bush used for making brooms; Ji 'shellbush' | ||||||||||
| canoe | canoa | canoa | transport | kartiyi | inheritance | large coolamon; kuntu 'log boat' -single log, not dugout | large coolamon; kuntu 'log boat' -single log, not dugout | |||||||||||
| cicatrice | culture-mythology | kurnparra | unknown | |||||||||||||||
| clapsticks | culture-mythology | kurntarnnga | loan | Jingulu | Ji kurntalnga | Ji kurntalnga | ||||||||||||
| club (nulla-nulla) | subsistence tool | parrku | loan | Jingulu | also kurturu | |||||||||||||
| cook food | food | kampa- | inheritance | |||||||||||||||
| cook in earth oven | food | julpun kuya- | unique | |||||||||||||||
| damper | food | kantirri | loan | Jingulu | ||||||||||||||
| dance (generic) | culture-mythology | parntini | loan direction unknown | WW | %parntimi | women's dance = parntimi | women's dance = parntimi | |||||||||||
| digging stick | subsistence tool | kapili | loan | Jingulu | Ji. Kapila | Ji. Kapila | ||||||||||||
| dipper (small coolamon) | subsistence tool | piyartu | loan | Jingulu | WW | %piyati | short flat coolamon, spoon | short flat coolamon, spoon | ||||||||||
| dream | sueño, soñar | sonho, sonhar | culture-mythology | kuni | loan | Miriwung | WW | %kuning | cf. Gajirrabeng kuning father;s dreaming | cf. Gajirrabeng kuning father;s dreaming | ||||||||
| dreaming | culture-mythology | puwarraja | loan direction unknown | WW | %puwarraty | Jing…etc ??? Puwarraja dreaming design | dyullu…etc ??? Puwarraja dreaming design | |||||||||||
| drone pipe | culture-mythology | pampu | loan | English | WW | %pampu | <bamboo, also kulumpung<Gajirrabeng | <bamboo, also kulumpung<Gajirrabeng | ||||||||||
| fire drill | subsistence tool | wulmana | unknown | bama?? Wulmana <plant species used | bama?? Wulmana <plant species used | |||||||||||||
| fire-saw | other | missing | wulmana - fire drill | wulmana - fire drill | ||||||||||||||
| fireplace | hogar | lareira | other | linyarta | inheritance | WW | %linyart | charcoal, battery, beetle | charcoal, battery, beetle | |||||||||
| firewood | leña | lenha | other | warlu | inheritance | |||||||||||||
| fish poison | barbasco, matapez (Colombia) | timbó | subsistence tool | jilaminya | unknown | for barramundi | for barramundi | |||||||||||
| fish (with fish-poison) | pescar con barbasco, barbasquear | pescar com timbó; tinguijar | food | missing | ||||||||||||||
| fish (with line) | anzuelear, pescar con linea | pescar (com linha) | food | missing | ||||||||||||||
| fish (with spear) | food | missing | ||||||||||||||||
| fishing line | cordel/cuerda p/ pescar, sedal, tanze | linha de pesca | subsistence tool | missing | ||||||||||||||
| fishtrap (permanent) | subsistence tool | missing | ||||||||||||||||
| fishtrap (woven) | subsistence tool | missing | ||||||||||||||||
| flour (European) | food | punku | unique | |||||||||||||||
| flour (bush) | food | mangurlu | loan direction unknown | WW | %ngurlu | NPN prefix + ngurlu | NPN prefix + ngurlu | |||||||||||
| game animal | caza, animal de caza | caça, animal de caça | food | tyiya | unknown | also ngarina; W.dial tyIya 'kangaroo' | also ngarina; W.dial tyoya 'kangaroo' | |||||||||||
| ghost (of dead person)/evil spirit | espíritu malo, espíritu maligno, fantasma, demonio | espirito | culture-mythology | kaya | inheritance | |||||||||||||
| glue | subsistence tool | tyikala | loan direction unknown | WW | %tyikala | wax used as glue; in Jingulu but id'd as Kuwarrangu (Mudburra) | wax used as glue; in Jingulu but id'd as Kuwarrangu (Mudburra) | |||||||||||
| grave | tumba, sepultura, sepulcro | sepultura, sepulcro, cova | culture-mythology | tarlukurru | loan direction unknown | also hole | also hole | |||||||||||
| grog | food | nguku | semantic shift | WW | %makiti | < water, loan | < water, loan | |||||||||||
| hair belt | dress | tyartukurru | loan | Jingulu | ||||||||||||||
| headband | dress | missing | ||||||||||||||||
| healer | curandero | benzador, curandeiro, kumu (Tukano) | culture-mythology | missing | from Western Desert? | from Western Desert? | ||||||||||||
| honey | miel | mel | food | ngarlu | inheritance | WW | %ngare | early loan from Jarragan ngare; kuntarri yellow sweet pollen powder in sugarbag, loan from Jingulu kuntirrimi | early loan from Jarragan ngare; kuntarri yellow sweet pollen powder in sugarbag, loan from Jingulu kuntirrimi | |||||||||
| house (European) | other | marru | loan direction unknown | WW | %marru | |||||||||||||
| hunt | cazar | caçar | food | ngunyi | unique | wutyuk pa- chase away | wutyuk pa- chase away | |||||||||||
| initiation (circumcision) | culture-mythology | marntiwa | loan direction unknown | WW | %marntiwa | ?Alawa | ?Alawa | |||||||||||
| initiation (circumcision) | culture-mythology | para | loan direction unknown | WW | %para | |||||||||||||
| knife | cuchillo | faca | culture-material | pinymala | loan direction unknown | tyalanya not in dict | tyalanya not in dict | |||||||||||
| loincloth | taparrabos, guayuco, pampanilla | tanga, tapa-sexo | dress | missing | WW | %pinymala | ||||||||||||
| love song | culture-mythology | tyarrarta | loan direction unknown | WW | %tyarrarta | run away, elope | run away, elope | |||||||||||
| mangrove raft | transport | missing | ||||||||||||||||
| message stick | culture-mythology | missing | ||||||||||||||||
| mortar | mortero | pilão | subsistence tool | lartaranga | loan | Jingulu | ||||||||||||
| nosepeg | other | missing | ||||||||||||||||
| paddle/oar | remo | remo | transport | missing | ||||||||||||||
| ochre | culture-mythology | nguytyungunytyu | loan | Jingulu | WW | %nguntyu | yellow o. ngunytyu tobacco | yellow o. ngunytyu tobacco | ||||||||||
| paint body, body paint | pintura corporal | pintura corporal | culture-mythology | tyinim piya- | unique | tyungun 'smoke' painting to make body 'smoke' | tyungun 'smoke' painting to make body 'smoke' | |||||||||||
| pestle | pilón, mano de mortero, mazo, moledor | mão de pilão | subsistence tool | pinytyawunytya | unknown | WW | %pintyawintya | cf.piyawutya same<Jing, related cf,. Also pinytayinytya shell ornament, prob. Unrelated | ||||||||||
| pipe for tobacco | pipa | cachimbo | other | missing | ||||||||||||||
| public song cycle | culture-mythology | watyarra | unknown | WW | %watyarra | |||||||||||||
| red paint | culture-mythology | kalnga | unknown | WW | %kalnga | |||||||||||||
| resin | resina, brea, copal | resina, brea, breu | subsistence tool | tyikala | loan | Jingulu | ||||||||||||
| salt | sal | sal | food | missing | ||||||||||||||
| shelter (native) | other | purtun | loan | Ngaliwurru | WW | %purtun | or opposite direction; also nantyi | or opposite direction; | ||||||||||
| song (generic) | canción, canto | canção | culture-mythology | wangka | loan | Murrinh Patha | ||||||||||||
| song (for entertainment) | culture-mythology | wangka | loan | Murrinh Patha | ||||||||||||||
| spear | lanza | lança | subsistence tool | pankili | loan direction unknown | |||||||||||||
| spear (fighting) | subsistence tool | missing | ||||||||||||||||
| spear (fishing) | subsistence tool | missing | ||||||||||||||||
| spearthrower | subsistence tool | tyalkatyi | inheritance | tyal 'hook up spear' - katyi nomic | complex | tyal 'hook up spear' +katyi nomic | ||||||||||||
| speartip | subsistence tool | tyimpilang | loan | Gajirrabeng | WW | %tyimpila | ||||||||||||
| string (from hair) | culture-material | tyartukurru | loan | Jingulu | ||||||||||||||
| string (from vine) | culture-material | tyartukurru | loan | Jingulu | hair or miyaka (kurrajong) string | hair or miyaka (kurrajong) string | ||||||||||||
| sugar | acculturation | wangkurra | semantic shift | from honey | ||||||||||||||
| tea | food | laalitya | semantic shift | WW | %nalitya | Kuwarrangu, lalitya in Jingulu; also nalitya; from nality tree? | Kuwarrangu, lalitya in Jingulu | |||||||||||
| tobacco (European) | narcotics | walayarra | loan direction unknown | WW | %walayarra | |||||||||||||
| tobacco (native) | narcotics | ngunungunu | unknown | |||||||||||||||
| spirit child | culture-mythology | missing | ||||||||||||||||
| wax | cera | cera | other | tyikala | loan direction unknown | WW | %tyikala | |||||||||||
| white paint | culture-mythology | yatu | inheritance | |||||||||||||||
| windbreak | other | tumuru | loan | Jingulu | ||||||||||||||
| yandy (n) | culture-material | missing | ||||||||||||||||
| school | escuela | escola | acculturation | missing | ||||||||||||||
| net | subsistence tool | missing | ||||||||||||||||
| bottle | botella | garrafa | acculturation | missing | ||||||||||||||
| paper | papel | papel | acculturation | missing | ||||||||||||||
| corpse | food | missing | ||||||||||||||||
| chicken | gallina | galinha | acculturation | missing | ||||||||||||||
| tree coffin | culture-mythology | missing | ||||||||||||||||
| clothing | ropa | roupa | culture-mythology | apaapa | loan | Jingulu | WW | %wapawapa | Wambaya waba 'skin' | |||||||||
| skirt | falda, saya, fustan, pollera | saia | culture-material | palatya | loan direction unknown | also pulwa for men | ||||||||||||
| shoes | zapatos | sapatos | dress | missing | yunpa 'foot'> horseshoe, not shoe | |||||||||||||
| medicine | narcotics | missing | CF. Jing. Lungkaarru | |||||||||||||||
| earth oven | food | missing | ||||||||||||||||
| policeman | polícia | policía | acculturation | tyikalawurru | derived | tyikala chain <spinifex wax HAVING | derived | |||||||||||
| cat | gato | gato | acculturation | putyikat | loan | Kriol | old name nyurna, | |||||||||||
| gun | arma, escopeta | espingarda, fusil | acculturation | missing | ||||||||||||||
| hat | sombero | chapéu | dress | missing | WW | %murrkarti | ||||||||||||
| rope/string | mecate, cuerda, soga | corda | culture | mundiri | ||||||||||||||
| rope/string | mecate, cuerda, soga | corda | culture | muntiri | unique | |||||||||||||
| bottom grinding stone | manufacture | kumurru | ||||||||||||||||
| bottom grinding stone | manufacture | jungari | inheritance | |||||||||||||||
| digging stick | subsistence tool | kabili | ||||||||||||||||
| digging stick | subsistence tool | kabili | loan | |||||||||||||||
| winnow | aventar, tirar (sementes) | joeirar | manufacture | barak (ma-rru) | ||||||||||||||
| winnow | aventar, tirar (sementes) | joeirar | manufacture | barak ma- | unique | |||||||||||||
| top grinding stone | metate, mano; piedra de moler | metate, mano | manufacture | binyjawunyja | ||||||||||||||
| top grinding stone | metate, mano; piedra de moler | metate, mano | manufacture | binyjawinyja | inheritance | |||||||||||||
| spearthrower | subsistence tool | jalkaji | ||||||||||||||||
| spearthrower | subsistence tool | jalkaji | loan | |||||||||||||||
| spear | lanza | lança | subsistence tool | bankili | ||||||||||||||
| spear | lanza | lança | subsistence tool | milarrang | loan | |||||||||||||
| house | other | marru | ||||||||||||||||
| house | other | marru | loan |
| Current Population (speakers) | Former Population Estimate | Subsistence Preference | Density | Sedentism | Ecotome | Marriage Pattern | Notes | Source |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| medium | HG | low | mobile |