| Bankalachi Toloim |
ŭt-se-ŭt' “cold weather” (teeth closed) 209 |
|
|
inheritance |
|
|
|
|
|
|
|
|
| Big Smokey Valley Shoshone |
yicyi” |
|
|
inheritance |
|
|
|
|
|
|
|
|
| Cahuilla |
yuyma |
|
|
inheritance |
|
|
|
|
|
|
|
S&H 1979 |
| Central Sierra Miwok |
Tyn:a- |
|
|
unknown |
|
|
|
|
|
|
|
|
| Chemehuevi |
sy-ja/7i (V), |
|
|
inheritance |
|
|
|
|
|
|
|
|
| Chumash Barbareno |
koqton; oxto “person to be cold” |
|
|
inheritance |
|
|
|
|
|
|
|
Klar 1977:76 |
| Chumash Cruzeno |
aq(7)t'a “es frio” |
|
|
inheritance |
|
|
|
|
|
|
|
JPH |
| Chumash Ineseno |
toxom' |
|
|
inheritance |
|
|
|
|
|
|
|
Klar 1977:76 |
| Chumash Obispeno |
qto, kto “feel cold” |
|
|
inheritance |
|
|
|
|
|
|
|
Klar 1977:76 |
| Chumash Ventureno |
toqom “feel cold” |
|
|
inheritance |
|
|
|
|
|
|
|
Klar 1977:76 |
| Cocopa |
xsu:r “to be” |
|
|
inheritance |
|
|
|
|
|
|
|
|
| Comanche |
ytsy7ity |
|
|
inheritance |
|
|
|
|
|
|
|
|
| Cupeño |
yuy |
[yuy˳] |
|
inheritance |
|
|
|
|
|
|
|
|
| Esselen |
Sutuk(i) |
|
|
unknown |
|
|
|
|
|
|
|
T&S 1981:121 |
| Gabrielino |
$ovo7 |
|
|
inheritance |
|
|
|
|
|
|
|
|
| Iipay 'Aa |
hechuur |
[xəˈtʃuˑ˅r] |
|
inheritance |
|
|
|
|
|
|
|
|
| Kawaiisu |
shitu7i-dy |
|
|
inheritance |
|
|
|
|
|
|
|
|
| Kiliwa |
7xcha7k |
|
|
inheritance |
|
|
|
|
|
|
|
|
| Kitanemuk |
shyvyt |
|
|
inheritance |
|
|
|
|
|
|
|
|
| Lake Miwok |
ti/pmuTi |
t is interdental |
|
inheritance |
|
|
|
|
|
|
|
|
| Luiseño |
7i/itaat |
|
|
inheritance |
|
|
|
|
|
|
|
Elliott |
| Maidu |
du/pe-ti |
|
|
unknown |
|
|
|
|
|
|
|
|
| Mojave |
hachuur, |
|
|
inheritance |
|
|
|
|
|
|
|
|
| Mutsun |
tursingka “I am getting cold” |
|
|
inheritance |
|
|
|
|
|
|
|
O77:53 |
| Nisenan |
b2k'2s (object) |
|
|
unknown |
|
|
|
|
|
|
|
|
| Northern Paiute |
ydzytsy “cold” |
|
|
inheritance |
|
|
|
|
|
|
|
Thornes 03:43 |
| Northern Sierra Miwok |
TuT:uTu- |
|
|
unknown |
|
|
|
|
|
|
|
|
| Plains Miwok |
tisti- (of a person, add -ku- or -k:u |
|
|
inheritance |
|
|
|
|
|
|
|
|
| Salinan A |
Tatil (A only); |
|
|
unknown |
|
|
|
|
|
|
|
|
| Salinan M |
missing |
|
|
missing |
|
|
|
|
|
|
|
|
| Seri (Comcaac) |
caapl |
|
|
unknown |
|
|
|
|
|
|
|
|
| Serrano |
ycy |
|
|
inheritance |
|
|
|
|
|
|
|
|
| Southern Paiute |
-pyra- (with cy-S "to be cold" cy-p:yra- "to be cold"; cy-G |
|
|
inheritance |
|
|
|
|
|
|
|
|
| Southern Sierra Miwok |
hityHp- (thing, weather) |
|
|
inheritance |
|
|
|
|
|
|
|
|
| Southern Ute |
spyrai, sypr7a, sYpyvY |
|
|
inheritance |
|
|
|
|
|
|
|
|
| Tübatulabal |
yytsyy7jyt “be cold” |
|
|
inheritance |
|
|
|
|
|
|
|
|
| Tümpisa Shoshone |
yitsy7in |
|
|
inheritance |
|
|
|
|
|
|
|
|
| Wappo |
cHacH |
cH is on same line (that is, not c hachek) |
|
loan |
|
|
|
|
|
|
|
|
| Washo |
diwy/hli |
|
|
unknown |
|
|
|
|
|
|
|
J172 |
| Western Mono |
y/zy/7y/- “to be cold”; |
|
|
inheritance |
|
|
|
|
|
|
|
|
| Wintu |
k'ol |
|
|
unknown |
|
|
|
|
|
|
|
|
| Yavapai |
mu_ni |
|
|
unknown |
|
|
|
|
|
|
|
|
| Yokuts Palewyami |
T'emi7 (cold weather) |
|
|
unknown |
|
|
|
|
|
|
|
JPH Gamble |
| Yokuts Yawdanchi |
dOtc “be cold” |
x |
|
inheritance |
|
|
|
|
|
|
|
K07:247 |
| Yokuts Yowlumne |
hosow |
|
|
inheritance |
|
|
|
|
|
|
|
Golla 1964 61; |
| Yuki |
Ta:m-, Tam- (of person or weather) |
|
|
inheritance |
|
|
|
|
|
|
|
S&S1984 |
| Yuma |
xacu/r “to be cold” H4:20 |
|
|
inheritance |
|
|
|
|
|
|
|
|
| Baniwa |
hápe |
hápe |
|
inheritance |
|
|
|
|
|
|
|
See Language page |
| Carijona |
kətʃi |
|
|
inheritance |
|
|
|
|
|
|
|
See Language page |
| Cubeo |
jʉjʉco (f.), jʉjʉcʉ (m.), jʉjʉrõ (inan.) |
xɨxɨko (f.), xɨxɨkɨ (m.), xɨxɨɾõ (inan.) |
|
inheritance |
|
|
|
|
|
|
|
See Language page |
| Dâw |
ba’ |
baʔ |
|
inheritance |
|
|
|
|
|
|
|
See Language page |
| Desano |
yʉsari |
jɨsari |
|
inheritance |
|
|
|
|
|
|
|
See Language page |
| Eñepa |
t-ɨʔnatə-ke |
t-ɨʔnatə-ke |
|
inheritance |
|
|
|
|
|
|
|
See Language page |
| Hodï |
kio'li |
|
|
unique |
|
|
|
|
|
|
|
See Language page |
| Waorani |
yogi |
|
|
unique |
|
|
|
|
|
|
|
See Language page |
| Hup |
tút, m'ǽ [water] |
tút, ~b'ǽ [water] |
|
inheritance |
|
|
|
|
|
|
|
See Language page |
| Kakua |
|
kɨ̂bɨʔ |
|
inheritance |
|
|
|
|
|
|
|
See Language page |
| Makushi |
komiʔ (IDS) |
komiʔ (IDS) |
|
inheritance |
|
|
|
|
|
|
|
See Language page |
| Nheengatu |
uçanga |
usaŋga |
|
unique |
|
|
|
|
|
|
|
See Language page |
| Ninam |
wati; watutu, nsai (EM72), sãi (EM72) |
wati; watutu, nsai, sãi |
|
inheritance |
|
|
|
|
|
|
|
See Language page |
| Nukak |
|
kɨpɨ2 |
|
inheritance |
|
|
|
|
|
|
|
See Language page |
| Maihiki |
sɨsɨjɨ (to be cold) |
sɨsɨxɨ̃ |
|
inheritance |
|
|
|
|
|
|
|
See Language page |
| Pemon |
komi, koko (A1981); komiikkeenak (E1980); komik (M2000) |
komi, koko (A1981); kɔmiʔkenak (E1980) |
|
inheritance |
|
|
|
|
|
|
|
See Language page |
| Resígaro |
hi?píí?, taa |
hiʔpííʔ, taa |
|
inheritance |
|
|
|
|
|
|
|
See Language page |
| Sanumá |
ɨsɨ holele |
ɨsɨ holele |
|
unique |
|
|
|
|
|
|
|
See Language page |
| Sikuani |
|
a-ké: ('tener frío' - 'to be cold', kainéheba 'frío', tɨna 'enfriarse la comida' - 'food gets cold') |
|
inheritance |
|
|
|
|
|
|
|
See Language page |
| Tariana |
hapé-peɾi |
hapé-peɾi |
|
inheritance |
|
|
|
|
|
|
|
See Language page |
| Tukano |
yʉsʉá (hr) |
jɨsɨá (hr) |
|
inheritance |
|
|
E-W Tuk |
|
|
|
|
See Language page |
| Kotiria |
yʉsʉri sãana (Waltz) |
jʉsʉɾi sãana (Waltz) |
|
inheritance |
|
|
E-W Tuk |
|
|
|
|
See Language page |
| Yanomam |
sãi, sãhi, wahati (to feel cold) (EM72) |
sãi, sãhi, wahati (to feel cold) (EM72) |
|
inheritance |
|
|
|
|
|
|
|
See Language page |
| Yanomami |
si ahi, siãhi (EM72) |
si ahi, siãhi (EM72) |
|
inheritance |
|
|
|
|
|
|
|
See Language page |
| Yukuna |
ipe'ení |
ipeʔení |
|
inheritance |
|
|
|
|
|
|
|
See Language page |
| Yuhup |
tǔt |
tǔt |
|
unique |
|
|
|
|
|
|
|
See Language page |
| Arabana |
madli |
|
|
inheritance |
|
|
|
|
|
|
|
|
| Bardi |
inkurr |
inkurr |
|
unknown |
|
|
|
|
|
|
|
|
| Bunuba |
ngirrilya |
|
|
unknown |
|
|
|
|
|
|
|
|
| Burarra |
-mujarracharra |
|
|
unknown |
|
|
|
|
|
|
|
|
| Dhangu |
1969 |
|
|
unknown |
|
|
|
|
|
|
|
|
| Dhuwal |
1969 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| Dhuwala |
ŋulwitj |
|
|
unknown |
|
|
|
|
|
|
|
|
| Diyari |
kundukundu |
|
|
unique |
|
|
|
|
|
|
|
|
| DiyariREU |
madli |
|
|
inheritance |
|
|
|
|
|
|
|
|
| Djambarrpuyngu |
guyiŋarr |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| Djapu |
guyiŋarr |
|
|
unknown |
|
|
|
|
|
|
|
|
| Djinang |
miṉ |
|
|
unknown |
|
|
|
|
|
|
|
|
| Gajirrabeng |
warnka |
|
|
inheritance |
|
|
|
|
|
|
|
|
| Gooniyandi |
maadi |
|
|
unique |
|
|
|
|
|
|
|
|
| Gupapuyngu |
1969 |
|
|
unknown |
|
|
|
|
|
|
|
|
| Gurindji |
makurru |
|
|
loan |
|
|
|
|
|
|
|
|
| Jaru |
gilygily |
|
|
semantic shift |
|
|
|
|
|
|
|
|
| Jawi |
ingurr~bindya |
ingurr~binja |
|
unknown |
|
|
|
|
|
|
|
|
| Karajarri |
jarrjarr |
|
|
unknown |
|
|
|
|
|
|
|
|
| Kija |
warnka- |
|
|
inheritance |
|
|
|
|
|
|
|
|
| Malyangapa |
Mal: mantha |
|
|
inheritance? |
|
|
|
|
|
|
|
|
| Mangala |
piriya |
|
|
unknown |
|
|
|
|
|
|
|
|
| Miriwung |
wanka |
|
|
inheritance |
|
|
|
|
|
|
|
|
| Mithaka |
malt[h]i |
|
|
inheritance |
|
|
|
|
|
|
|
|
| Mudburra |
makurru |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| Mudburra |
makurru |
|
|
loan |
|
|
|
|
|
|
|
|
| Ngamini |
malti |
|
|
inheritance |
|
|
|
|
|
|
|
|
| Ngandi |
ma-martun |
|
|
inheritance |
|
|
|
|
|
|
|
|
| Ngarluma |
muthu |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| Ngumbarl |
binja, beenja |
<binja, beenja> |
|
inheritance |
|
|
|
|
|
|
|
|
| Nhirrpi |
pundra |
|
|
loan direction unknown |
|
|
|
|
|
|
|
|
| Nimanburru |
bindj |
binj |
|
inheritance |
|
|
|
|
|
|
|
|
| Northern Mangarla |
pirriya |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| Northern Nyangumarta |
warrijirri |
|
|
unknown |
|
|
|
|
|
|
|
|
| Nyangumarta |
warri |
|
|
unknown |
|
|
|
|
|
|
|
|
| Nyikina |
gamininy XXngl = Yaw. cold weather |
kamininy |
|
unknown |
|
|
|
|
|
|
|
|
| Nyulnyul |
bindj |
binj |
|
inheritance |
|
|
|
|
|
|
|
|
| Paakantyi |
bundinyella |
|
|
loan direction unknown |
|
|
|
|
|
|
|
|
| Pirriya |
yirliya |
|
|
unique |
|
|
|
|
|
|
|
|
| Pitta-Pitta |
mali |
|
|
inheritance |
|
|
|
|
|
|
|
|
| Rirratjingu |
ŋulwitj |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| Ritharrngu |
821 |
|
|
loan |
|
|
|
|
|
|
|
|
| Walmajarri |
makurru |
|
|
inheritance |
|
|
|
|
|
|
|
|
| Wangkayutyuru |
malhi, mali |
|
|
inheritance |
|
|
|
|
|
|
|
|
| Wubuy |
mawuraada |
|
|
inheritance |
|
|
|
|
|
|
|
|
| Yan-nhangu |
1969 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| Yandruwandha |
malthi, pundra, kundrukundru |
|
|
inheritance |
|
|
|
|
|
|
|
|
| Yarluyandi |
malti |
|
|
inheritance |
|
|
|
|
|
|
|
|
| Yawarrawarrka |
malti |
|
|
inheritance |
|
|
|
|
|
|
|
|
| Yawuru |
jarljar; garraly |
jarljar; karraly |
|
unknown |
|
|
|
|
|
|
|
|
| Achagua |
kasaliniri |
kasaliniri |
|
inheritance |
|
|
|
|
|
|
|
See Language page |
| Piapoco |
casalíníiri |
kasalíní:ɾi |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
See Language page |
| Kabiyari |
peʔe |
peʔe |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
See Language page |
| Yavitero |
ka'winini |
ka'winini |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
See Language page |
| Bare |
tiwéhẽ |
tiwéhẽ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
See Language page |
| Wapishana |
wadidi-ʔu |
wadidi-ʔu |
|
inheritance |
|
|
|
|
|
|
|
See Language page |
| Mandawaka |
iheː-ri |
iheː-ɾi |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
See Language page |
| Wayuu |
|
samatɨ-sɨ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
See Language page |
| Yine |
|
kačik-ľe-rɨ |
|
|
|
|
|
|
|
|
*Piro-Apuriná form is *kac̷ĩka-'ri. |
See Language page |
| Paresi |
tiha |
tiha |
|
inheritance |
|
|
|
|
|
|
|
See Language page |
| Ignaciano |
|
tikasaraʔi |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
See Language page |
| Trinitario |
|
tsixuʔtsa |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
See Language page |
| Baure |
tokonokon |
tokonokon |
|
inheritance |
|
|
|
|
|
|
|
See Language page |
| Waurá |
ka-tɨka; amɨna |
ka-tɨka; amɨna |
|
inheritance |
|
|
|
|
|
|
|
See Language page |
| Arutani |
roma, kima |
ɾoma, kima |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
See Language page |
| Sape |
unkoya |
unkoya |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
See Language page |
| Cha'palaa |
|
'ʔiša |
|
|
|
|
|
|
|
|
*South Barbacoan form is *ʔišeN. |
See Language page |
| Bora |
tsʰ ïḯ kʰo, táɨ́ʔkʰoó |
tsʰ ɯɯ́ kʰo, táɨ́ʔkʰoó |
|
inheritance |
|
|
|
|
|
|
|
See Language page |
| Muinane |
sɨɨku |
sɨɨku |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
See Language page |
| Akawaio |
komiikkeenak |
kɔmiʔkenak |
|
inheritance |
|
|
Venezuelan |
|
|
|
|
See Language page |
| Akawaio/Ingariko dialect |
iʔkɔ |
iʔkɔ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
See Language page |
| Apalai |
kõxikene |
kõxikene |
|
inheritance |
|
|
|
|
|
|
|
See Language page |
| Wayana |
ahalamatse, tïme |
ahalamatse, tɨme |
|
doubtful loan, direction unknown |
|
|
mac̷i: Panoan, Wayampi, prob. Wayana, Enlhet |
|
|
|
|
See Language page |
| Tiriyó |
tɨno:me |
tɨno:me |
|
inheritance |
|
|
|
|
|
|
|
See Language page |
| Makiritare |
kəmme (IDS); kömme (KH) |
kəmme |
|
inheritance |
|
|
|
|
|
|
|
See Language page |
| Mapoyo |
i'nëtëke |
i'nɛtɛke |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
See Language page |
| Wai Wai |
t-wot-me |
t-wot-me |
|
inheritance |
|
|
|
|
|
|
|
See Language page |
| Waimiri Atroari |
tykomia |
tɨkomja |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
See Language page |
| Yabarana |
|
ánepe |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
See Language page |
| Yukpa |
koye |
kodʒepe |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
See Language page |
| Kalapalo |
keűti |
keűti |
|
inheritance |
|
|
|
|
|
|
|
See Language page |
| Muisca |
zquyensuca |
tʂkuɨensuka |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
See Language page |
| Barí |
|
tɨɨšini |
|
|
|
|
|
|
|
|
Colombia: šininə. |
See Language page |
| Northern Emberá |
kũrása |
kũrása |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
See Language page |
| Epena |
|
kʰũra'saa; kʰũ'ra-tɨ |
|
|
|
|
|
|
|
|
Latter is 'cool-inter.change'. To be cold (person) is hi'sua. |
See Language page |
| Guayabero |
|
bokóela, ('tener frío' - 'to be cold', lɨnk 'hacer frío', tɨl 'enfriarse la comida' - 'food gets cold') |
|
unique |
|
|
|
|
|
|
|
See Language page |
| Macaguan |
akén, pi-akáineje |
akén, pi-akáinehe |
|
inheritance |
|
|
Proto-Guahiban |
|
|
|
|
See Language page |
| Cuiva |
|
á-ke |
frío, cold |
|
|
|
|
|
|
|
|
Huber & Reed 1992:222 |
| Playero |
|
pé-aké-wa (obj frío ' cold obj') |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
See Language page |
| Cofán |
cha´ndio |
tʃaʔndio |
|
|
|
|
|
|
|
|
phonemic transcriptions are ESTIMATIONS |
See Language page |
| Candoshi-Shapra |
kachĩzá |
katʃĩʂá |
|
loan |
|
|
Arawak *kačɨnka |
|
|
|
|
See Language page |
| Taushiro |
ju´unhene |
xuʔunhene |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
See Language page |
| Páez |
finze |
finze |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
See Language page |
| Tikuna |
|
deɟu |
|
unique |
|
|
|
|
|
|
|
See Language page |
| Urarina |
helaḍzo-to-a |
helatʃo-to-a |
|
unique |
|
|
|
|
|
|
|
See Language page |
| Camsa |
ʃék-bana |
ʃék-bana |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
See Language page |
| Andoke |
-nosi'ko (to be cold) |
-nosiʔko (to be cold) |
|
unique |
|
|
|
|
|
|
|
See Language page |
| Pumé |
chjüchjá |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
See Language page |
| Puinave |
#NAME? |
#NAME? |
|
unique |
|
|
|
|
|
|
|
See Language page |
| Máku |
antsu, mihu |
antsu, mihu |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
See Language page |
| Ashuar |
mícha, tsetsék |
miʧa, tsɯtsɯk |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
See Language page |
| Huambisa |
tsetsek |
tsɨtsɨk |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
See Language page |
| Aguaruna |
bichámchatu |
bitʃámtʃatu |
|
inheritance |
|
|
|
|
|
|
|
See Language page |
| Nadëb/Roçado dialect |
|
hǝːm |
|
inheritance |
|
|
|
|
|
|
|
See Language page |
| Matses |
dauebud, iquen |
dauebud, iken |
|
unique |
|
|
|
|
|
|
|
See Language page |
| Kakataibo |
|
mac̷i; maṣ̌ɨṣ̌ |
|
|
|
|
|
|
|
|
*Panoan *mac̷i. |
See Language page |
| Katukina |
|
mac̷i |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
See Language page |
| Pacahuara |
|
'hoʔom |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
See Language page |
| Shipibo-Konibo |
|
serui |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
See Language page |
| Chácobo |
mac̷i |
mac̷i |
|
loan, direction unknown |
|
|
mac̷i: Panoan, Wayampi, prob. Wayana, Enlhet |
|
|
|
|
See Language page |
| Yagua |
canuvu- |
kanuwũ |
|
unique |
|
|
|
|
|
|
|
See Language page |
| Southern Pastaza Quechua |
chiri |
tʃiɾi |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
See Language page |
| Ingá |
chiri |
tʃiri |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
See Language page |
| Napo Lowland Quichua |
chiri |
tʃiɾi |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
See Language page |
| Quechua Ayacuchano |
chiri |
tʃiɾi |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
See Language page |
| Piaroa |
diyawa'a |
dijawaʔa |
|
unknown |
|
|
|
|
|
|
|
See Language page |
| Bará |
|
jɨhɨ'a |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
See Language page |
| Barasano |
ɨsa- |
ɨsa- |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
See Language page |
| Carapana |
yʉsʉarije, yisiarije |
jɨsɨaɾixɛ,jisiaɾixɛ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
See Language page |
| Makuna |
ɨsa- |
ɨsa- |
|
inheritance |
|
|
|
|
|
|
|
See Language page |
| Yuruti |
jɨ́sɨa- |
jɨ́sɨa- |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
See Language page |
| Waikhana |
jɨ'sɨ'aje |
jɨ'sɨ'aje |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
See Language page |
| Siriano |
yʉsá-ri |
jɨsá-ri |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
See Language page |
| Tanimuca |
hi'hia (fem.) |
hi'hia (fem.) |
|
inheritance |
|
|
|
|
|
|
|
See Language page |
| Tatuyo |
hóo |
hóo |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
See Language page |
| Tuyuka |
yɨsɨ'a |
jɨsɨʔa |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
See Language page |
| Waimaja |
džɨ́hɨ́á |
dʒɨ́hɨ́á |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
See Language page |
| Koreguaje |
sʉsʉche |
sʉsʉdʒe |
|
inheritance |
|
|
|
|
|
|
|
See Language page |
| Siona |
sɨsɨ |
sɨsɨ |
|
inheritance |
|
|
|
|
|
|
|
See Language page |
| Secoya |
së'sëji |
sɨʔsɨhi |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
See Language page |
| Karitiana |
keõ´n |
keõʔn |
|
unknown |
|
|
|
|
|
|
|
See Language page |
| Kokama |
tsɨre (to be cold) |
tsɨɾe |
|
doubtful loan |
|
|
Quechua tʃiri |
|
|
|
|
See Language page |
| Wayampi |
luwã; -l-ɔʔɨ |
luwã; -l-ɔʔɨ |
|
inheritance |
|
|
|
|
|
|
|
See Language page |
| Aché |
|
duɨʔɨ |
|
inheritance |
|
|
|
|
|
|
|
See Language page |
| Chiriguano |
|
roɨ; rõɨsa |
|
inheritance |
|
|
|
|
|
|
|
See Language page |
| Paraguayan Guaraní |
|
r-oʔɨ; h-o'ʔɨsã |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
See Language page |
| Sirionó |
serui (P85); wina-da |
serui (P85); wina-da |
|
inheritance |
|
|
loan into Shipibo-Conibo |
|
|
|
|
See Language page |
| Kamayurá |
iroˀɨ-tsang (K12) |
iroˀɨ-tsang (K12) |
|
inheritance |
|
|
|
|
|
|
|
See Language page |
| Ocaina |
dyótu |
dʲótɯ |
|
inheritance |
|
|
|
|
|
|
|
See Language page |
| Nɨpode Witoto |
ročí-re-de |
rotʃí-rɛ-dɛ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
See Language page |
| Minica Witoto |
roθí-re-de |
roθí-rɛ-dɛ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
See Language page |
| Murui Witoto |
roθi-re-de |
roθi-rɛ-dɛ |
|
inheritance |
|
|
|
|
|
|
|
See Language page |
| Iquito |
sɨm'ɨtina |
sɨm'ɨtina |
|
unknown |
|
|
|
|
|
|
|
See Language page |
| Záparo |
shinyaka |
ʃinjaka |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
See Language page |
| Wari |
šio; kapinʔ |
ʃio; kapinʔ |
|
|
|
|
|
|
|
|
Respectively: 'cold object'; 'cold person'. |
See Language page |
| Araona |
|
aboa |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
See Language page |
| Ese Ejja |
|
-ɓoe; eeno |
|
inheritance |
|
|
|
|
|
|
|
See Language page |
| Ese Ejja/Huarayo |
kia-we, kea-boe (Girard 1971) |
kia-we, kea-boe |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
See Language page |
| Tacana |
|
atom |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
See Language page |
| Cavineña |
ba-da-ke; bane-; ba-da (G71) |
ba-da-ke; bane-; ba-da (G71) |
|
inheritance |
|
|
|
|
|
|
|
See Language page |
| Central Aymara |
thaya |
tʰaya; alala |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
See Language page |
| Cayuvava |
|
ǰɨβɨ ~ ǰubu; rɨǰɨβɨ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
See Language page |
| Itonama |
|
diyaʔtʸa; latʸusna |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
See Language page |
| Kwazá |
kaikuja, awy |
kaikuja, awy |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
See Language page |
| Mosetén-Chimané |
|
he'tis |
|
|
|
|
|
|
|
|
Cf. 'winter' 14.740. |
See Language page |
| Movima |
hilo-ka |
hilo-ka |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
See Language page |
| Trumai |
tsixuʔtsa, anu, toketoke |
tsixuʔtsa, anu, toketoke |
|
unique |
|
|
|
|
|
|
|
See Language page |
| Kaingang |
kusa |
kusa |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
See Language page |
| Suyá |
krɨt |
krɨt |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
See Language page |
| Karajá |
|
čutɨtɨ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
See Language page |
| Djeoromitxi |
djidjirü |
dʒidʒirø |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
See Language page |
| Chipaya |
|
saki; laawš |
|
|
|
|
|
|
|
|
The latter means to feel the cold. |
See Language page |
| Mocoví |
|
ʔoom |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
See Language page |
| Pilagá |
|
amaɬkawoi |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
See Language page |
| Toba |
|
tummaʔoko; -kosarečo |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
See Language page |
| Lengua |
|
#NAME? |
|
|
|
|
|
|
|
|
Also -mathka-iyi. Also yiam, means 'winter'; cf. 'ice' 01.770. |
See Language page |
| Sanapaná/Dialect Angaité |
|
eekey; key; akmaɬkeemoo |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
See Language page |
| Sanapaná/Dialect Enlhet |
|
mac̷i |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
See Language page |
| Wichí Lhamtés Güisnay |
|
ni-te'čoh |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
See Language page |
| Chorote, Iyojwa'ja |
|
yuyi |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
See Language page |
| Maca |
|
eneɬey |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
See Language page |
| Nivaclé |
|
kˀuy-ši; taxun |
cold |
|
|
|
|
|
|
|
|
https://ids.clld.org/ |
| Ayoreo |
|
te'n̥uu-i; te'n̥uu-ŋe |
|
|
|
|
|
|
|
|
Very cold' is a'rere-daate-i; a'rere-daa'te. |
See Language page |
| Mapudungun |
|
wɨṭ͡ʀe; aṭ͡ʀeɣ; čiθ |
|
|
|
|
|
|
|
|
Ranquel form is uṭ͡ʀe-; aṭ͡ʀew. |
See Language page |
| Qawasqar |
|
ḳyesas |
|
|
|
|
|
|
|
|
Also kyepc̷es, which also means 'freeze'. Sk, Bo, Be, Gui record kyesas for Central QWS. Fi, SpS record kesas for South QWS. |
See Language page |
| Selknam |
|
čàrxe |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
See Language page |
| Tehuelche |
|
'poʔtar-; 'hoš- |
|
|
|
|
|
|
|
|
See 01.720. |
See Language page |
| Lokono |
mimin |
mimin |
cold |
|
|
|
|
|
|
|
|
Pet 1987:354 |
| Kariña |
tyhsanore |
tɨhsanore |
cold |
|
|
|
|
|
|
|
|
Yamada 2010:815 |